κρίσεις για το βιβλίο μου [vi]
23/11/2021 § Σχολιάστε
Από την Ιφιγένεια Σιαφάκα στον Χάρτη τ. Νοεμβρίου 2021
Μια κοσμοπολίτικη οπτική της ελληνικής λογοτεχνίας
Στράτος Φουντούλης, «Σημειωματάριo βαρύτητας», Εκδόσεις ΑΩ, 2021

Ο συγγραφέας Δημήτρης Φύσσας ήδη προτάσσει στο προλόγισμά του μια λίστα γραφών τα ίχνη των οποίων αναγνωρίζει στα κείμενα του Φουντούλη. Ο ίδιος ο συγγραφέας πάντως στο τελευταίο μέρος του βιβλίου [Αντί επιλόγου], όπου καταθέτει και την κοσμοθεωρία του (μέτρο, σχετικότητα των πραγμάτων και θνητότητα), κάνει αναφορές στον φιλόσοφο, πολιτειολόγο και πολιτικό Νορμπέρτο Μπόμπιο, τον Σαραμάγκου, τον Επίκουρο, όπως και στον Καλοκύρη. Στο μικρό δε παράρτημα με τίτλο «ορισμένες οφειλές» αναφέρει ρητά τους Προυστ, Τζόυς, Πεσσόα, Μουζίλ, Κούντερα, Ευριπίδη [Τρωάδες].
Φοβάμαι ότι ακόμη δεν απάντησα στην αρχική φράση αυτού του μικρού κειμένου, εννοώ ότι καθετί κουβαλά τη ματαιότητα στο γεγονός ότι πάντα φτάνει στο τέλος, όλα τελειώνουν.
(Λίγη κατανόηση, σ. 82)
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες [Βραδινές διατάξεις, Σέπια, Ιστορίες], οι οποίες περιλαμβάνουν κείμενα που διαφέρουν τόσο στη φόρμα όσο και στο περιεχόμενο. Αυτή η μη ενιαία αφηγηματική προσέγγιση χαρίζει προφανώς και τον τίτλο στο βιβλίο [Σημειωματάριο βαρύτητας], ο οποίος συμπληρώνεται και από τη φωτογραφία του εξωφύλλου με τα καυτά κάστανα στις στάχτες. Η σχέση του Φουντούλη με τις στάχτες επαναλαμβάνεται κι εδώ, πέρα από την ονοματοθεσία του διαδικτυακού περιοδικού του. Η λογοτεχνία συνεπώς ως μια αντίστιξη στην καμένη υπόθεση της ζωής; Η λογοτεχνία ως εναπομείνασα υπόμνηση του περάσματος σε μια άλλη διάσταση της ύλης ή ως το τελευταίο πολύτιμο προϊόν που οφείλει να διαφυλαχθεί; Κάστανα/κείμενα που καίνε λοιπόν ή ως θεματικές ή ως απώλειες, και άραγε ποιος/ με τι να τα αγγίξει και πώς να τα «καταπιεί»;
Μακάρι να γνώριζα νωρίτερα τη γοητεία της διάλυσης, της ανασύνταξης και τις όποιες μαγικές απειλές που κρύβουν οι γραπτοί στίχοι. Τώρα, τα χρόνια εμφανίζουν επάνω μου αμέτρητα στρώματα σκουριάς, νιώθω σαν εκείνα τα παλαιά όπλα βουτηγμένα σε σκόνη συντήρησης, όπλο άοπλο πολεμικού μουσείου. Εξ ου και ο αιώνιός μου (Δισταγμός, σ. 53)
Και οι σχέσεις με τον εαυτό μας· οι συνεχείς μεταβαλλόμενες σχέσεις με το περιβάλλον· οι κοινωνικές του λειτουργίες που αλλοιώνονται· και το άκαμπτο μοντέλο της γραφής αποσπάται· κείται στην άκρη της πραγματικότητας που, κατά Πεσσόα, Προυστ και τον ανάλαφρο Πετρώνιο, η γραφή δεν είναι παρά η γραπτή ουσία απορριμμάτων απελπισίας (σ. 87)
Κείμενα καθαρής ποιητικής πρόζας, πεζά μικροκείμενα, μικροδιηγήματα, αφηγήματα. Αλλού στο κέντρο βρίσκεται το συναίσθημα πλάι σε μία νεορομαντική αντίληψη του κόσμου, αλλού το παράλογο στοιχείο που κάποτε εντείνεται με συνειρμική χωρίς στίξη γραφή, αλλού τα ισόρροπα περάσματα από το ιδεολογικό πλαίσιο στη λυρική ένδυση της θεματικής, κι αλλού μία καθαρά δοκιμιακή ή ψευδο/δοκιμιακή φόρμα με μικρή ιστορία που συνειρμικά μάς μεταθέτει στον γνωστό μπορχικό τρόπο.
Τα κείμενα όσον αφορά τους αφηγηματικούς τρόπους είτε χρησιμοποιούν τον παντογνώστη τριτοπρόσωπο αφηγητή είτε το πρώτο και το δεύτερο πρόσωπο ως σηματοδοτήσεις εσωτερικών μονολόγων, ποιητικής πράξης και εξομολογητικής διάθεσης.
Η θεματική του Φουντούλη, με διαφορετικά κάθε φορά αναπτύγματα, περιφέρεται γύρω από τον έρωτα, τον θάνατο, τη ματαίωση, το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης, τη θεώρηση του κόσμου με σκεπτικισμό, λοξή ματιά, αυτοσαρκασμό και ειρωνική διάθεση.
Χαρακτηριστικά της φωνής του, ως προς τους δομικούς τρόπους διαχείρισης της θεματικής, είναι η μεγέθυνση των εντυπώσεων και του ασήμαντου, η προσθήκη της λεπτομέρειας ως σημείο συμπύκνωσης του χρόνου, η ακινητοποίηση του χρόνου ως φωτογραφικό ενσταντανέ,
Ένας από τους λόγους που ζω εδώ είναι το πάτωμα. Μου πήρε χρόνια να βρω δωμάτιο με αυτό το είδος δαπέδου. Αλέκιαστο ξύλο, βαθύ κιαροσκούρο, μοτίβο ψαροκόκαλού (σ. 32)
Εκείνη σού χαμογελά, αναρωτιέσαι αν πρόκειται για χαμόγελο ή για γιγαντιαίους ανεμόμυλους στον μακρινό ορίζοντα… (σ. 27)
οι περιεκτικές καταβυθίσεις και οι ρυθμικές επαναλήψεις που διανοίγουν την ψυχική σφαίρα, τα περάσματα από τον νατουραλισμό στον υπερρεαλισμό και το ονειρικό τοπίο,
Να μη λάβω στα υπόψη σημασίες γεγονότων ή κληρονομικές ασθένειες σού υπενθυμίζω μόνο το φωσφόρισμα των δοντιών σου καθώς γελάς στο σκοτάδι πάντα στο σκοτάδι γελάς και δεν δύναμαι να αφοσιωθώ στον υπόκωφο θόρυβο που προκαλεί ο φόβος… (σ. 46)
Ξέρει ότι κάτι θέλει. Κοιτά λοξά κάτω δεξιά από την καρέκλα, όταν βλέπει το λουλούδι που έχει φυτρώσει στη σόλα του παπουτσιού του… (σ. 41)
Δεν περνά λέει ο καναπές από το παράθυρο από εκεί μόνο η ζωή μου περνά και φεύγει τόνισε με λυγμούς και το δάπεδο γέρνει προς τα εκεί κάνοντας την ντουλάπα να κουνά επικίνδυνα σε κάθε άνοιγμα της πόρτας τα πράγματά μου αχ τα έπιπλά μου… (σ. 74)
η έντονη ενασχόληση με αυτό που συλλαμβάνουν οι αισθήσεις, τα συνειρμικά περάσματα που δημιουργούν αφαίρεση και χώρο κενό για να εγγραφεί από τον αναγνώστη, το λυρικό στοιχείο, οι κορυφώσεις και οι ανατροπές
Όταν περπατούσα λυπημένος τα πρωινά στο λιμάνι, όπου οι αποβάθρες φέρνουν πάντα μνήμες απειλητικές που αναστατώνουν λόγω του μυστηρίου των αναχωρήσεων, άφηνα τη δροσιά να μου ξεπλένει τη χλωμάδα από το πρόσωπο κι άφηνα αυτό το μέρος, γεμάτο αλμύρα της ζωής που δεν έχω γευτεί· τότε αναχωρούσα. Καθώς η αυλαία, όταν περάσει το πρωινό, πέφτει… (σ. 35)
Δεν επιθυμήσαμε αναγκαιότητες· μόνο χέρια να μας τυλίγουν το πρόσωπο, να μας κοιτούν υγρά δυο μάτια· αυτό μόνο. Πολυσύλλαβο λεμόνι η εμπειρία· χαραγμένη με αρχικά αγνώστων και δυνάμεις που κατόρθωσαν πολλά· πολύ περισσότερα. Αυτή ίσως να ήταν πάντα η συνταγή, τα υλικά της παλίρροιας –υπάρχουν και άλλα μιας άλλης ύστατης στιγμής (σ. 66)
Είναι λοιπόν εμφανής η πολυπρισματική οπτική του εικαστικού και συγγραφέα Φουντούλη απέναντι στη λογοτεχνία, στους τρόπους της και στις δυνατότητες που διανοίγει ως Τέχνη, όχι μόνον με τεχνικές αλλά κυρίως μ’ ένα καθαρό ιδεολογικό εφαλτήριο για τον ρόλο της και γνωσιολογικό οπλοστάσιο για τον σχολιασμό της. Γι’ αυτούς τους λόγους ο Φουντούλης κινείται στο πλαίσιο μιας ευρείας, κοσμοπολίτικης θεώρησης για την Τέχνη, και αξίζει ασφαλώς να διαβαστεί.
❂
[Michel de Montaigne ·
17/11/2021 § Σχολιάστε
Ζητηματα ελευθεριας
«Η τρέλα του καιρού σου δεν είναι πραγματικό κακό, αν εσύ κρατήσεις καθαρό το μυαλό σου και τη σκέψη σου. Ακόμα και τις χειρότερες εμπειρίες σου, της ταπείνωσης και τους εξευτελισμούς, τα χτυπήματα της μοίρας, θα τα νιώσεις μόνο αν λυγίσεις μπροστά τους, μόνο αν αναγνωρίσεις τη δύναμη και την εξουσία τους πάνω σου. Γιατί ποιος άλλος, αν όχι εσύ, είναι αυτός που τους δίνει αξία και βάρος; Ποιος θυσιάζεις στα πόδια τους λαχτάρα και πόνο; Τίποτα και κανείς δεν μπορεί να ανεβάσει ψηλά ή να γκρεμίσει χαμηλά του εγώ σου ―εσύ μόνο. Ακόμα και η μεγαλύτερη πίεση έξωθεν είναι ανεπαίσθητη για εκείνον που μέσα του μένει σταθερός και ελεύθερος. Πάντα, και ιδιαίτερα όταν το άτομο καταπιέζεται, όταν κινδυνεύει η ψυχική του γαλήνη και η ελευθερία του, τότε τα λόγια και οι σοφές παραινέσεις του Μονταίνιου είναι βάλσαμο ευεργετικό· διότι τίποτα δεν μας παρηγορεί και δεν μας στηρίζει περισσότερο από την ειλικρίνεια και την ανθρωπιά σε καιρούς ταραχής και διάσπασης. Δε χρειάζεται παραπάνω από μία ώρα, μισή ώρα με το βιβλίο του ― και βρίσκει κάνεις ένα σωστό, έναν ενθαρρυντικό λόγο. Πάντα. Κάθε φορά. Αυτό που είπε ο Μονταίνιος πριν από αιώνες ισχύει και αληθεύει ακόμα για όποιον νοιάζεται και αγωνία για την ανεξαρτησία και την ελευθερία του. Και χρωστάμε τεράστια ευγνωμοσύνη σε όσους, σε μια εποχή σαν τη δική μας, ενισχύουν και στηρίζουν μέσα μας το Ανθρώπινο. Σε όσους μας προτρέπουν να μην παραδώσουμε το Μοναδικό και Ακατάστρεπτο που έχουμε, το εσώτερο εγώ μας, στους καταναγκασμούς και στις πιέσεις που δεχόμαστε απέξω: από την εποχή μας, από το κράτος, από την πολιτική. Γιατί μόνο όποιος κρατάει τον εαυτό του ελεύθερο ενάντια σε όλους και σε όλα… Αυτός μόνο πολλαπλασιάζει και προστατεύει την επί γης ελευθερία.»
*
[Stefan Zweig, Μονταίνιος, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδόσεις Άγρα
⚙︎
κρίσεις για το βιβλίο μου [iv]
14/04/2021 § Σχολιάστε
Από την Ασημίνα Λαμπράκου στο fcbk »»»
Το 2013 ξεκίνησα να τον διαβάζω
2014 τον συστήνω, μαζί με τρεις ακόμη ποιητές, στις τότε φβ επαφές μου
Το 2017 διαβάζοντας Γιώργο Χειμωνά, μια σειρά ανυπότακτων συνειρμών τους οποίους δεν μπορώ να ανακαλέσω σήμερα, με κάνουν και γράφω με έξαψη το παρακάτω κείμενο:
«ο Χειμωνάς, ο Στράτος κι η γρια Σταθού»
διαβάζω ΓΧ και σκέφτομαι πως ο ΣτΦ σήκωσε τις τελείες του Χ, σαν κοτσύφι ή χελιδόνι ή έστω ένα χνούδι λεύκας που πάνω του αισθητοποιείται η καταχωρημένη ήδη άνοιξη έξω από τα παράθυρά μου, κι έπειτα λέω: Κύριοι, ναι! Κύριοι άνθρωποι, ότι κι αν γράψουμε, ποίηση είναι η γριά Βαγγελία που βαδίζει τις οδούς της γειτονιάς μας, βαστώντας το μπαστούνι της σαν το τρίτο πόδι του άντρα της που έχει χαθεί κι η Σταθού που κάνει συντροφιά στους ηλικιωμένους της πι χαράς τις ώρες του δυτικού φωτός, κι εκεί ησυχάζω για την ώρα._
2021 και, με χαρά και τιμή κρατάω στα χέρια μου το πρώτο του βιβλίο: «Σημειωματάριο βαρύτητας» Το προλόγισμα του Δ Φύσσα λέει ό,τι πρέπει να ειπωθεί για τον δημιουργό και το έργο του αυτό Το κείμενο. δε, του οπισθόφυλλου αποτελεί χαρακτηριστικό του Φουντούλη δείγμα σκέψης-έκφρασης, τόσον που να με αναγκάσει να πω: αυτό είναι πορτραίτο του.
«Το ότι άλλοι έζησαν για λογαριασμό μου το
όνειρο είναι ευρέως γνωστό. Αυτό όμως που
παντελώς αγνοείτε είναι ότι ουδεμία συμ-
μετοχή δήλωσα στον τρόμο σας μπρος στη
ζωή, αντιθέτως ήμουν παρών κάθε φορά που
εκφραστήκατε με αυτοσαρκασμό. Ελπίζω δε
να δεχτείτε ότι υπήρξατε σφάλματα μέσα
στην πλάνη που σας προσέφερα, γιατί εγώ
δεν έζησα
ποτέ.»
Χαρά, λοιπόν, και τιμή, που, αν δεν έπνιγα τον αυθορμητισμό μου, θα ανακοίνωνα με τον γνώριμο οπαδικό μου τρόπο δήλωσης ενθουσιασμού: ο Στράτος Φουντούλης επιτέλους στο χαρτί! όλε!
Στράτο, συγχαρητήρια! Να αγαπηθεί!
❉
κρίσεις για το βιβλίο μου [iii]
14/04/2021 § Σχολιάστε
Aπό την Κατερίνα Παπαδημητρίου στο culturebook.gr 13.04.2021
Τρεις άξονες κι ένα έξοχο κείμενο -αντί επιλόγου- οικοδομούν το Σημειωματάριο βαρύτητας του Στράτου Φουντούλη. Βραδινές διατάξεις, Sepia και Ιστορίες ξετυλίγουν την αληθινά ιδιαίτερη γραφή του. Στις σελίδες του βιβλίου του Φουντούλη αναπνέει ένας αληθινός καλλιτέχνης, ένας κοσμοπολίτης, ενώ στις λέξεις του κατοικούν οι εικόνες, τα χρώματα, οι εικαστικές περιγραφές, οι πρότερες αναγνώσεις του, μα και οι σπουδές του στην τέχνη. Ο λόγος του περίτεχνος, επιχειρεί τη διαφυγή από το ρεαλιστικό τοπίο με υπερρεαλιστικές εκτάσεις, υπηρετώντας περίτεχνα το διακείμενο. Γ. Πετρώνιος, Ουγκό, Εμπειρίκος, Κακναβάτος, Χειμωνάς, Καλοκύρης, Προύστ, Βιαν, Μπόρχες, είναι μερικοί συμμέτοχοι, μπορεί «…και άλλοι λανθάνοντες», όπως αναφέρει στον πρόλογό του ο Δ. Φύσσας, σε τούτο το βιβλίο.
Ο έρωτας, ο θάνατος, οι αναμνήσεις, η ανάδρομη αφήγηση βρίσκουν τον αναγνώστη ασθμαίνοντας, […] «Θυμάσαι. Το αεράκι ανέμιζε τις πρόχειρα κολλημένες υδατογραφίες στον τοίχο. «πρόσεχε τις σκάλες» ακούς. το ακούς.», άλλοτε αναμετριούνται με τις αντανακλάσεις του φωτός, ψιθυριστά, […] «Επανέρχεται, ψιθυριστά. Θυμάσαι. Μέρες εικόνες. Φωτεινές λέξεις στο σκοτάδι. Το κρύο κρεβάτι. θάνατο ψιθύριζε ο ορίζοντας που ζήσαμε.», θα καταγράψει στο εισαγωγικό του σημείωμα με τίτλο: Θάνατο ψιθύριζε ο ορίζοντας.
Δεν είναι εύκολο να οριστεί η λογοτεχνική καταγωγή της γραφής του Φουντούλη, καθώς ο συγγραφέας με όχημα, συχνά, την αυτόματη γραφή καταφέρνει και κεντά στις σελίδες του τεχνικές που κινούνται άλλοτε υπερρεαλιστικά, αφήνοντας το ονειρικό και τις πλούσιες μεταφορές να εισάγουν τον αναγνώστη στο ταξίδι της γραφής του, κι άλλοτε συμβολικά, καθώς φιλοσοφεί κινούμενος ανάδρομα. Το φτερό στα χέρια της Β. γίνεται αναμνήσεις, ανάδρομη αφήγηση, εικόνες, […] «κάθε περιστροφή προς την προσγείωσή του και ένα παλιό δωμάτιο, σε μια παλιά πόλη.» […] «Η μεταφυσική λένε, είναι ένα δύσχρηστο φτερό.περιορίζοντας τους χαώδεις σχηματισμούς που δημιουργούνται από τις τυχαίες κινήσεις του, μας προσφέρεται ένα φαινόμενο που πλησιάζει σε κάτι για το οποίο δεν υπάρχουν διαθέσιμες λέξεις. […]Όταν τα σώματα κοιμούνται οι μηρυκασμοί των μελλοντικών γεννήσεων εξαεριώνουν τα πάθη μας.»
Στόχος του Φουντούλη είναι η υπέρβαση. Επιτρέπει στις σκιάσεις, στα χρώματα, στα σχήματα, με τεχνικές που τόσο καλά γνωρίζει, να φωτίσουν τις μνήμες του, ανυψώνοντας τις ονειρικά, χωρίς να παραλείπει να συνδεθεί ορθολογιστικά με τις μνήμες της ημερολογιακής του αφήγησης. Επιχειρεί την κατάτμηση του σύμπαντός του για να τον αναδιατάξει μετασουρεαλιστικά, […] «Τώρα η σιωπή βλέπεται πια με τα γυμνά σου μάτια. Να. Εκεί. Στέκει δίπλα στη φιάλη με τα όνειρα που δραπετεύουν λίγο λίγο προς μια ανέφικτη επιλογή, μακριά. Πολύ μακριά.», εγκαταλείπει το ρεαλιστικό τοπίο για να αναδείξει εκείνο που βρίσκεται πίσω από ό,τι είναι ορατό. Εκείνος διακρίνει την ουσία της ύπαρξης, την γεωμετρεί, […] «Και σε βλέπω. Εμφανίζεσαι φορώντας φόρεμα με τετράγωνα σχήματα και άνθη…» και οι κύκλοι μετατρέπονται σε σύμβολα, […] «…με πόση οδύνη κατανοείς ότι τα μόρια να συνθέτουν έναν κύκλο. και ότι οι κύκλοι δεν είναι ίδιοι.», συναντώνται σε κάθε ανάμνηση, […] «και η κουβέρτα είναι κόκκινη με λευκά άνθη, τα οποία δεν είναι λευκά άνθη αλλά λευκοί κύκλοι.», μα και σε κάθε προσπάθεια να συνδέσει ό,τι ονειρικό με ρεαλιστικές διαπιστώσεις […] «Ένα σε πιστεύω συνεπάγεται πάντα μεγάλο διασκελισμό κι ανυπομονησία.»
Στις Βραδινές διατάξεις, του Φουντούλη ζουν εικόνες και ευφυείς καταγραφές, που φέρουν αναμφισβήτητα τη σφραγίδα του. Άλλωστε, όπως πολύ σωστά τονίζει ο Δ. Φύσσας στο Προλόγισμα του βιβλίου, […] «Είναι το βιβλίο ενός εικαστικού: χρώματα, σχήματα, σκιές, όγκοι, σχέδια, ανάγλυφα, αποχρώσεις, φωτισμοί, αρχιτεκτονικές, οπτικοποιήσεις της γραφής και γενικά όλα τα εικαστικά εργαλεία έχουν εδώ την τιμητική τους.» Στη γραφή του Φουντούλη είναι εξίσου παρούσες οι επιστήμες, η ψυχαναλυτική ματιά, ο ορθολογισμός, η φιλοσοφία και η Γεωμετρία.
Το υπερκείμενο κοσμεί τις σελίδες του Στράτου Φουντούλη με τρόπο εντυπωσιακό καθώς συνδέεται με την υπερρεαλιστική γραφή, πάντα παρούσα, ακόμα και όταν επιστρατεύει την τεχνική του pastische. ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ είναι ο τίτλος του κειμένου στη σελ.37, όπου ο συγγραφέας με αριστοτεχνικό τρόπο εκκινεί την ημερολογιακή αφήγηση καταγράφοντας την ανθρώπινη αδυναμία απέναντι στον πόνο της απώλειας για να την συνδέσει με την ελαφρότητα της ύπαρξης, εκείνη την άδολη, υπαινικτική ματαιοδοξία. Το υποκειμενικό κυνήγι της ευτυχίας αποτυπώνεται κατά τον Προύστ, κατά τον Καλλιτέχνη, που δεν τον εξαιρεί, ο μέγας δραματουργός Λιστ και η κρυφή του επιπλέον νότα, το χαμένο πόδι ενός παιδιού, η οπτική των γονιών του, του ζευγαριού που προϋπήρξε ερωτικά, το αβίωτο της συνύπαρξης, οι ελπίδες που υψώνονται υπερρεαλιστικά, μετασυμβολικά, […] «Κοιτά λοξά κάτω δεξιά από την καρέκλα, όταν βλέπει το λουλούδι που έχει φυτρώσει στη σόλα του παπουτσιού του. Με υπεράνθρωπες προσπάθειες γεμάτες πόνο φτάνει ως εκεί. Το ξεριζώνει. Με το λουλούδι στο τραπέζι κάθεται κάτω από το τραπέζι δίπλα του. Το διαλύει αφήνοντας σκόρπια τα πέταλά του στο πάτωμα, ξαναγυρίζει στο παπούτσι ψάχνοντας για ένα λουλούδι ακόμα. Μάταια. Δεν υπάρχει άλλο.».
Στις αποχρώσεις της Sepia και στις Ιστορίες του Φουντούλη κατοικούν ο παραληρηματικός λόγος, άλλοτε αριστοτεχνικά άστικτος, μα και η θεατρικότητα, η απεύθυνση, ενώ δεν αρκείται στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση. το β΄ ενικό πρόσωπο, η τριτοπρόσωπη αφήγηση διαπλέκονται και οι ευφυώς διατεταγμένοι διάλογοι υψώνουν πρελούδια μεταποιητικής – μετασουρεαλιστικής γραφής – τεχνοτροπίας. Ο έρωτας ο οποίος ανθεί στις Ιστορίες του, ακόμα και σε Sepia αποχρώσεις, διαλέγεται με την ουτοπία της ανθρώπινης σύζευξης, με το χάος της καθημερινότητας, με την αποδόμηση των ανθρώπινων σχέσεων, με το Άλλο. […] «Η πρόσθεση ενός ονόματος είναι μια αναγκαία σύμβαση, ίσως μια πράξη δειλή όπως η ζωή της ίδιας της ζωής, γι’ αυτό βρίσκω παρηγοριά στο άπειρο των αριθμών- κάπως έτσι άρχισε να μου αφηγείται ένα αποσπασματικό, συγκυριακό σενάριο στιγμών της ζωής της.» Ξεχωρίζει το εξαιρετικό ομότιτλο κείμενο Sepia όπου μέσα από την παράθεση εικόνων – αφηγείται την ματαίωση, την ουτοπική ευδαιμονία των σχέσεων, την πολιτική και κοινωνική κατάπτωση. «Μακέτες εκπαιδευτηρίων βιβλιοθηκών παιδείας φιλίας αλληλεγγύης μακέτες. Μακέτες αγάπης ειρήνης έρωτα μακέτες.», για να καταλήξει σε μια μετασουρεαλιστική διαπίστωση, […] «Μακέτες αυτογονιμοποιημένων μακέτες.»
Θα μπορούσε να αναφέρει κανείς αρκετά για τις αξίες που κατοικούν στη γραφή του Στράτου Φουντούλη, όπως για τις Ιστορίες του, και ιδιαίτερα εκείνης για Τα κωνοφόρα που δεν ταιριάζουν στον Τάφο μου, όπου το υπερκείμενο διαπνέεται από αναγνώσεις που περιέχουν τεχνικές του Καλοκύρη, τη μνεία του Νομπέρντο Μπόμπιο, του Επίκουρου και γίνονται εργαλείο στα χέρια του Φουντούλη για να δημιουργήσει ένα έξοχο διακειμενικό παραλήρημα. Χρήσθαι ουχί καταχρήσθαι θα δηλώσει ο συγγραφέας αντί επιλόγου, μα εκείνο που απομένει ως επίγευση είναι το όνειρο μα και η φιλοσοφική διάθεση που διατρέχουν τις σελίδες του βιβλίου του Φουντούλη με τον δικό του ασθμαίνοντα τρόπο.
*
IX
ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ η προσδοκία. το απαγορευτικό ύψος των παραθύρων δεν εξηγεί τον λόγο του σκυψίματος ως στάση- ούτε το χάζι προς έναν δήθεν γαλανό ουρανό, όπως και να το κάνουμε. ένα κομμάτι δέρματος είναι -προς το παρόν- αρκετό. Να μην επεκταθώ, έτσι κι αλλιώς η ψυχή εξαργυρώσιμο είναι είδος. Πώς να μιλήσεις για υγρασία όταν πρόκειται για την εσωτερική. Τι φταίει ο Γκογκόλ αν σας άφησε ένα Παλτό ξαφνιάσματα, κι αντί να δεχτεί ένα βλέμμα εμπιστοσύνης τον αποκαλέσατε
Ετρούσκο._