αγριμολογος

Το καλοκαιρινό τεύχος του περιοδικού «Εντευκτήριο» (αριθ. 89), που μόλις κυκλοφόρησε συγκεντρώνει στις σελίδες του μια γοητευτική συνύπαρξη πεζών και ποιημάτων, ελληνικών και σε μετάφραση, καθώς και ένα μικρό αφιέρωμα στον πεζογράφο Τάσο Χατζητάτση.

ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Με δύο ποιήματα του Χριστόφορου Λιοντάκη από την ανέκδοτη συλλογή του «Στο τέρμα της πλάνης» ανοίγει το τεύχος. Δημοσιεύονται ακόμη νέα ποιήματα της Ανθής Μαρωνίτη, του Δημήτρη Λεοντζάκου, της Έλσας Κορνέτη, της Χλόης Κουτσουμπέλη και του Κώστα Ριζάκη. Η Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα παρουσιάζει και μεταφράζει δύο ποιήματα της Λου Αντρέας-Σαλομέ (Αγία Πετρούπολη, 1861 – Γοττίγγη, 1937), της συγγραφέα με την αντισυμβατική προσωπικότητα και το πολυσχιδές έργο, που σχετίστηκε ποικιλοτρόπως με μεγάλες προσωπικότητες της εποχής της, από τον Νίτσε (ο οποίος μάλιστα μελοποίησε το δεύτερο από τα ποιήματά της που δημοσιεύονται στο τεύχος) και τον Φρόυντ μέχρι τον Πωλ Ρέε και τον Ρίλκε. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σελίδες πεζογραφίας και σ’ αυτό το τεύχος: η Μαρία Καραγιάννη δημοσιεύει ένα μικρό πεζό της γραμμένο το 1972• η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη προδημοσιεύει ένα απόσπασμα από το ανέκδοτο μυθιστόρημά της «Τρυφερός σύντροφος» και άλλα…
ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΧΑΤΖΗΤΑΤΣΗ Ο πρόωρα χαμένος Θεσσαλονικιός πεζογράφος Τάσος Χατζητάτσης (1945-2008) κατάφερε στην ολιγόχρονη πορεία του (μια δεκαετία περίπου) στον λογοτεχνικό στίβο, με τα πέντε πεζογραφικά του βιβλία, να σχηματίσει ένα ευδιάκριτο στίγμα, από τα πλέον αξιόλογα των τελευταίων χρόνων.

ΑΡΘΡΑ Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος καταγράφει και σχολιάζει ελληνικές εκδόσεις στη Θεσσαλονίκη επί τουρκοκρατίας (1850-1912) που βρίσκονται στη συλλογή του, από το Παροιμίαι δραματικαί. Ήτοι μεταπεποιημέναι εις αστειοτάτας κωμωδίας (1850) μέχρι τη Συλλογή ποιήσεων λυρικών και σατυρικών υπό Α. Αυξεντιάδου (1882) και Παναγιώτου Σωκρατείδου, διευθυντού της κεντρικής Αστικής Σχολής Θεσσαλονίκης, Κυψέλη: Αναγνωστικόν εις Εξ τεύχη, προς χρήσιν των Αστικών Σχολών αμφοτέρων των φύλων (1911), κ.α.

ΚΑΠΝΙΣΤΗΡΙΟ Η Ζωή Βερβεροπούλου γράφει για μερικές από τις θεατρικές παραστάσεις που δόθηκαν την άνοιξη στη Θεσσαλονίκη. κ.α.

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Πολυσέλιδη είναι και στο τεύχος αυτό η ενότητα των βιβλιοκρισιών και παρουσιάσεων. Γράφουν: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (για το βιβλίο των Χάρη Βλαβιανού και Χρήστου Χρυσόπουλου, Το διπλό όνειρο της γραφής), Τιτίκα Δημητρούλια (Αντόνιο Σκουράτι, Δάσκαλος και μαθητής), Μαρία Στασινοπούλου και Λίνα Πανταλέων (Χρήστου Οικονόμου, Κάτι θα γίνει, θα δεις), Γ. Δ. Παγανός (για την πρόσφατη μυθιστορηματική τριλογία του Νίκου Δαββέτα), Νικήτας Παρίσης (Ανθή Μαρωνίτη), Θωμάς Κοροβίνης (Γιάννη Μακριδάκη, Ήλιος με δόντια), Τούλα Κόντου (Πωλ Όστερ, Λεβιάθαν και Σαντόρ Μαράι, Οι στάχτες), Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας (Νένας Κοκκινάκη, «Κρίμα που είστε η σύζυγος»), Δημήτρης Αθηνάκης (Ευτυχίας Παναγιώτου, Μέγας κηπουρός• Χριστίνας Οικονομίδου, Matthew και Shirley• Πατρίτσιας Κολαΐτη, Σελέστεια), Λάμπρος Σκουζάκης (Ευριπίδη Γαραντούδη και Μαίρης Μικέ, Παλίμψηστο Καβάλας), Κώστας Θεολόγου (George Eliot, Μίντλμαρτς), Ελισάβετ Αρσενίου (Μιχαήλ Μήτρα, Μηχανή αναζήτησης) και Σπύρος Βούγιας (Ντέιβιντ Όουεν, Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία)• στη στήλη «Βιβλία στο κομοδίνο» ο Γιώργος Κορδομενίδης ρίχνει λοξές ματιές σε μεγάλο αριθμό πρόσφατων εκδόσεων.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Την ενότητα της λογοτεχνίας σ’ αυτό το τεύχος του «Εντευκτηρίου» κοσμούν σχέδια του Αιγυπτιώτη ζωγράφου, σκηνογράφου, χαράκτη και γλύπτη Γιάννη Μαγκανάρη (Αλεξάνδρεια, 1918 – Σίφνος, 2007), μαθητή του Παρθένη και του Κεφαλληνού.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ Στην Camera Obscura, το ένθετο του «Εντευκτηρίου» για τη δημιουργική φωτογραφία, που επιμελείται ο Άρις Γεωργίου, παρουσιάζεται το πορτφόλιο της Ιταλίδας Μαριάλμπα Ρούσο «Ερημίας οικειότητα».

Λεπτομέρειες στο ιστολόγιο του Εντευκτηρίου, στον φίλο Γιώργο Κορδομενίδη.

Δελτίο Τύπου (επιλογή)

– Η Μιράντα Ξαφά εξηγεί το ζωτικής σημασίας δίλημμα στο οποίο βρίσκεται η χώρα μας: γκρέμισμα του λαϊκιστικού μεταπολιτευτικού μοντέλου ή χρεοκοπία; Και ο Αρίστος Δοξιάδης προσεγγίζει τους θεσμούς και τις νοοτροπίες στην ελληνική οικονομία.
– Η Κ.Ε. Φλέμινγκ ανατέμνει τους εθνικισμούς δυο μικρών κρατών με μεγάλη ιστορία: του Ισραήλ και της Ελλάδας.
– Ο Νίκος Αλιβιζάτος γράφει για τη σκοτεινή διετία 1967-69, για την καταστολή, τα βασανιστήρια και την Ταράτσα της οδού Μπουμπουλίνας στο διάστημα της χούντας.
– Ο Γρηγόρης Πασχαλίδης γράφει για το τέλος των εφημερίδων και για το μέλλον της ενημέρωσης.
– Ο Φίλιππος Φιλίππου ξαναδιαβάζει τον Νίκο Καββαδία και συγκρίνει την ποιητική του και τις επιλογές της ζωής του με την ποίηση και τις ζωές του Ρεμπό και του Μαλαρμέ – των «καταραμένων ποιητών».
– Ο Δημήτρης Τζιόβας παρουσιάζει έναν σημαντικό Έλληνα της διασποράς, τον Γρηγόρη Τζουσδάνη (Gregory Jusdanis), η δουλειά του οποίου υπερασπίζεται τη λογοτεχνία και τον κοινωνικό της ρόλο.
– Η Κατερίνα Σχινά γράφει για τον Ρουμάνο συγγραφέα Νόρμαν Μάνεα, τις διώξεις του από το αυταρχικό καθεστώς Τσαουσέσκου, τη φυγή του στη Δύση και τον επαναπατρισμό του, εν τέλει για τη λογοτεχνία και τη γλώσσα ως τόπο αντίστασης στην εξορία.
– Ο Ηλίας Κανέλλης αναθεωρεί τους λόγους για τους οποίους κόμικς όπως εκείνα με τα παπιά των στούντιο Ντίσνεϊ θεωρούνταν ευτελή και παρουσιάζει τον «καλό σχεδιαστή» τους, Καρλ Μπαρκς, τις αφηγηματικές του καινοτομίες και τους λόγους για τους οποίους οι χαρακτήρες των ιστοριών του συνεχίζουν να απευθύνονται με αμείωτο ενδιαφέρον σε ένα παγκόσμιο κοινό.
– Η Εμμανουέλα Κάντζια παρουσιάζει το άγνωστο διδακτορικό του Γεωργίου Βιζυηνού, ένα κείμενο για το παιδικό παιχνίδι και τη σχέση του με την ψυχολογία και την παιδαγωγική.
– Η Βένα Γεωργακοπούλου γράφει για την ελευθερία στο Ιράν, με αφορμή τη λογοκρισία στη χώρα και τη φυλάκιση του σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί.
Κι ακόμα: φεμινιστικά οικονομικά (γράφει η Αντιγόνη Λυμπεράκη), Μιχάλης Γκανάς (Όλγα Σελλά), παγκοσμιοποίηση και εθνική κουλτούρα (Δέσποινα Παπαδημητρίου), η παγκόσμια οικονομική φούσκα (Μιχ. Ζουμπουλάκης), οι λέξεις και οι φυσικές επιστήμες (Κωνσταντίνος Βαγιονάκης). Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι το εκδοτικό σημείωμα του περιοδικού εξηγεί γιατί είναι ανορθολογική, άγονη και άδικη η περικοπή της επιδότησης του ΕΚΕΜΕΛ.
…
Ο ιστότοπος του περιοδικού

Με σελίδες αφιερωμένες στη μεταφραστική αναμέτρηση του Δ. Ν. Μαρωνίτη με τα ομηρικά έπη, πρώτα με την Οδύσσεια και τώρα με την Ιλιάδα. Ο Θεόδωρος Παπαγγελής, γράφοντας για τον «ομηροπόλο Μαρωνίτη», κάνει λόγο για «την γενναιόδωρη αλλά λεπταίσθητα ασφαλισμένη απλοχωριά και την αριστουργηματικά υπολογισμένη ευκρασία των τροπών και των τρόπων με τους οποίους ο μεταφραστής διαπραγματευόταν το αφηγηματικό ήθος της ομηρικής Οδύσσειας», αλλά και για το πώς στη μεταφρασμένη Ιλιάδα «τα τυπικά επίθετα του κειμένου μοιάζει να εξαρθρώνονται πιο βίαια, οι εικαστικές εξάρσεις αποδίδονται με σφυγμώδη εμμονή, με τη στίξη να πυκνώνει και να απομονώνει το λειτουργικό βάρος των λεξικών μονάδων» […]
Ο ίδιος ο Μαρωνίτης προδημοσιεύει ένα απόσπασμα από τη Ραψωδία Σ της Ιλιάδας, που το τιτλοφορεί «Το πένθος του Αχιλλέα». Μικρό δείγμα: «Μάνα, σωστά• ο Ολύμπιος έχει τα πάντα συντελέσει,/ ποιο όμως τ’ όφελος; χάθηκε ο Πάτροκλος, ο πιο ακριβός μου/ φίλος, που τον λογάριαζα απ’ όλους τους συντρόφους πιο πολύ,/ όσο τον εαυτό μου, τη ζωή μου./ Τώρα τον έχασα, ο Έκτορας τον σκότωσε, τον έγδυσε από πελώρια όπλα, ωραία, αξιοθαύμαστα […] κι εγώ, το νιώθω μέσα μου, δεν θέλω πια να ζω/ σ’ αυτόν τον κόσμο, αν πρώτα ο Έκτορας, από το δόρυ το δικό μου χτυπημένος, δεν χάσει τη ζωή του […].

Ποίηση και Πεζογραφία: Ο Μένης Κουμανταρέας ξανα-διαβάζει και σχολιάζει το βιβλίο του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου Αποκείμενα (2000), αναφερόμενος με τη σειρά του σε συγγραφείς «λησμονημένους και μισοξεχασμένους», «καθιερωμένους μα παρεξηγημένους», «αναγνωρισμένους» και «ξένους», σε βιβλία των οποίων αναφέρεται ο Παπαδημητρακόπουλος. Ο Γιώργος Βέλτσος μεταφέρει στις σελίδες του περιοδικού το κείμενο μιας ομιλίας του για τη ζωντανή μνήμη της πρόωρα χαμένης Γιώτας Κραβαρίτου (που το κοσμεί ζωγραφικό πορτραίτο της διά χειρός Κώστα Λούστα).
Ο Γιάννης Καρατζόγλου παρουσιάζει τέσσερις Κολομβιανούς ποιητές, με βιογραφικά τους και μεταφρασμένα ποιήματά τους.

Βιβλιοκριτικές Παρουσιάσεις: Γράφουν: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (για τον Γιάννη Καρατζόγλου), Τιτίκα Δημητρούλια (για τον Κοσμά Χαρπαντίδη), Λίνα Πανταλέων (για την Έρση Σωτηροπούλου), Άκης Δήμου (για τον Θανάση Θ. Νιάρχο), Κατερίνα Ζαρόκωστα (για τον Γιώργο Γεωργούση), Βασίλης Αμανατίδης (για την Κατερίνα Ηλιοπούλου), Κωνσταντίνος Μπούρας (για τον Γιώργο Χρονά), Τούλα Κόντου (για τον Κούρτσιο Μαλαπάρτε και την Ντόρις Λέσινγκ), Βάνα Χαραλαμπίδου (για τον Ορχάν Παμούκ), Γιώργος Καλιεντζίδης (για την Αλεξάνδρα Μπακονίκα), Ζαχαρίας Κατσακός (για τον Δημήτρη Μπουραντά), Αντώνης Κάλφας (για τον Ηλία Κεφάλα)• ο Βασίλης Τομανάς γράφει για βιβλία του Κροπότκιν και του Ουγκώ, ενώ στη στήλη «Βιβλία στο κομοδίνο» ο Γιώργος Κορδομενίδης ρίχνει λοξές ματιές σε μεγάλο αριθμό πρόσφατων εκδόσεων.

Περισσότερα στον ιστότοπο του Εντευκτηρίου.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (επιλογή)

Ο βιογράφος του Βιτγκενστάιν και η μεταφράστρια του Σάλιντζερ, ο ρόλος της Χαμάς στο νέο επεισόδιο του Παλαιστινιακού και ο ρόλος της Σάρας Πέιλιν στην αντεπίθεση της αμερικανικής θρησκευτικής ακροδεξιάς, οι Έλληνες ερευνητές που διεκδικούν πρόσβαση στα κρατικά ιστορικά αρχεία και ο Βρετανός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ δίνουν το στίγμα του 7ου τεύχους της Athens Review of Books, που κυκλοφορεί (στα περίπτερα και τα βιβλιοπωλεία).

« Read the rest of this entry »