αγριμολογος

10.

Mόλις όμως κατορθώσα ν’ αποκοιμηθώ, την ώρα αυτή, την πιο αληθινή, όταν τα μάτια μου έκλεισαν στα εξωτερικά πράγματα, στον κόσμο του ύπνου (που στο κατώφλι του η σκέψη και η βούληση προσωρινά ακινητοποιημένες δεν μπορούσαν πια να με γλιτώσουν από την σκληρότητα των πραγματικών μου εντυπώσεων) έγινε η αντανάκλαση, η διάθλαση της οδυνηρή συνθέσης, που είχε επιτέλους ξανασχηματιστεί, της επιβίωσης και της ανυπαρξίας, στο οργανικό και τώρα διάφανο βάθος με τα μυστηριακά φωτισμένα σπλάχνα μου. Κόσμος του ύπνου, όπου η εσωτερική γνώση, εξαρτημένη από τις ταραχές των οργάνων μας, επιταχύνει το ρυθμό της καρδιάς και της ανάσας, γιατί η ίδια δόση τρόμου, θλίψης, τύψεων, δρα με εκατονταπλασία δύναμη όταν διοχετευθεί έτσι στις φλέβες μας· μόλις, για να διατρέξουμε τις αρτηρίες της υπόγειας πολιτείας, κινήσουμε πάνω στα μαύρα κύματα του ίδιου μας του αίματος σαν σε μία Λήθη εσωτερική με εξαπλάσιους μαίανδρους, μεγάλες επίσημες μορφές φανερώνονται μπροστά μας, μας πλησιάζουν και μας εγκαταλείπουν, αφήνοντας μας βουτηγμένους στα δάκρυα.

*

«Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο» – Σόδομα και Γόμορρα, μετάφραση Παύλος Ζάνας, εκδόσεις Ηριδανός.

***

διαβάστε όλα της κατηγορίας [Marcel Proust]

9.

η μυστηριώδης ενότητα

[…]Όμως εδώ κι ένα χρόνο, αποκαλύπτοντας στον ίδιο πολλά πλούτη της ψυχής του, η αγάπη της μουσικής είχε, τουλάχιστο για καιρό, γεννηθεί μέσα του, κι ο Σουάν θεωρούσε τα μουσικά μοτίβα σαν αληθινές ιδέες ενός άλλου κόσμου, μιας άλλης τάξης, ιδέες ντυμένες με σκοτάδι, άγνωστες, ανεξιχνίαστες για τη σκέψη, μα που ωστόσο διακρίνονται απόλυτα μεταξύ τους, ανόμοιες μεταξύ τους σε αξία και νόημα. Όταν ύστερ’ από τη βραδιά στους Βερντυρέν, έβαζε να του ξαναπαίξουν τη μικρή φράση, είχε ψάξει να διακρίνει πως, με τον τρόπο που έχει ένα άρωμα, ένα χάδι, τον περικύκλωνε και τον αγκάλιαζε, είχε αντιληφθεί πως σ’ ένα μικρό διάστημα ανάμεσα στις πέντε νότες που την αποτελούσαν, και στη συχνή επανάληψη από δύο απ’ αυτές τις νότες, οφειλόταν αυτή η εντύπωση της ευαίσθητης και συνεσταλμένης γαλήνης· στην πραγματικότητα όμως ήξερε πως σκεφτόταν έτσι λογικά όχι για την ίδια τη φράση, αλλά για τις απλές αξίες, που είχαν υποκαταστήσει, για να διευκολυνθεί η σκέψη του, τη μυστηριώδη ενότητα που είχε συλλάβει,[…]εκείνο το βράδυ που είχε ακούσει τη σονάτα για πρώτη φορά. Ήξερε πως η ίδια η ανάμνηση του πιάνου αλλοιώνει το χώρο, μέσα στον οποίο έβλεπε τα πράγματα της μουσικής, ήξερε πως το πεδίο το ανοιχτό στη σύνθεση δεν είναι μια ασήμαντη σειρά πλήκτρων από εφτά νότες, αλλά μια απροσμέτρητη σειρά πλήκτρων, ακόμα σχεδόν ολόκληρη άγνωστη, όπου μόνο εδώ κι εκεί, χωρισμένα από βαθειά σκοτάδια ανεξερεύνητα, λίγα από τα εκατομμύρια αγγίγματα τρυφερότητας, πάθους, τόλμης, γαλήνης που τη συνθέτουν, το καθένα τόσο διαφορετικό απόν τ’ άλλα, όσο ένα σύμπαν από ένα άλλο, έχουν ανακαλυφθεί από κάποιους μεγάλους καλλιτέχνες[…]

«Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο» – Από τη μεριά του Σουάν, μετάφραση Παύλος Ζάνας, εκδόσεις Ηριδανός.

διαβάστε όλα της κατηγορίας [Marcel Proust]

Κλείνοντας εισιτήρια Aegean από εδώ, ενισχύετε τις Στάχτες

Marcel Proust, né à Paris XVIe (quartier d’Auteuil, 96 rue La Fontaine devenue avenue Mozart) le 10 juillet 1871 et mort à Paris le 18 novembre 1922.

χειρόγραφο από » Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών«

«…η επινοητικότητα του πρώτου μυθιστορήματος στάθηκε ότι κατάλαβε πως στο μηχανισμό των συναισθημάτων μας, αφού η εικόνα είναι το μόνο ουσιαστικό στοιχείο, η απλοποίηση που θα πήγαινε να καταργήσει καθαρά και ξάστερα τα πραγματικά πρόσωπα θα ήταν μια αποφασιστική τελειοποίηση. Έναν πραγματικό άνθρωπο, όσο βαθιά κι αν τον συμπαθούμε, τον βλέπουμε ως ένα μεγάλο βαθμό με τις αισθήσεις μας, παραμένει δηλαδή για μας αδιαπέραστος, προσφέρει ένα νεκρό βάρος που η ευαισθησία μας δεν μπορεί να το σηκώσει. Αν σου τύχει κάποιο κακό, μόνο σ’ ένα ελάχιστο τμήμα την συνολικής ιδέας που έχουμε γι’ αυτόν θα μπορούσαμε να συγκινηθούμε· κι ακόμα περισσότερο, μόνο σ’ ένα τμήμα της συνολικής ιδέας που έχει για τον εαυτό του θα μπορέσει ο ίδιος να συγκινηθεί….»

Από «Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο» – Από τη μεριά του Σουάν, μετάφραση Παύλος Ζάνας, εκδόσεις Ηριδανός.

L’œuvre romanesque de Marcel Proust est une réflexion majeure sur le temps et la mémoire affective comme sur les fonctions de l’art qui doit proposer ses propres mondes, mais c’est aussi une réflexion sur l’amour et la jalousie, avec un sentiment de l’échec et du vide de l’existence qui colore en gris la vision proustienne où l’homosexualité tient une place importante. La Recherche constitue également une vaste comédie humaine de plus de deux cents acteurs. Proust recrée des lieux révélateurs, qu’il s’agisse des lieux de l’enfance dans la maison de Tante Léonie à Combray ou des salonsparisiens qui opposent les milieux aristocratiques et bourgeois, ces mondes étant traités parfois avec une plume acide par un auteur à la fois fasciné et ironique. Ce théâtre social est animé par des personnages très divers dont Marcel Proust ne cache pas les traits comiques : ces figures sont souvent inspirées par des personnes réelles ce qui fait de À la recherche du temps perdu un roman à clés et le tableau d’une époque. La marque de Proust est aussi dans son style dont on remarque les phrases souvent longues, qui suivent la spirale de la création en train de se faire, cherchant à atteindre une totalité de la réalité qui échappe toujours. [Wikipedia]

*

διαβάστε όλα της κατηγορίας [Marcel Proust]

Ο Μίλαν Κούντερα για τον Μαρσέλ Προυστ

Η ετυμηγορία του Μαρσέλ Προυστ

Στο  Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο ο Προυστ δεν θα μπορούσε να είναι σαφέστερος: «Στο βιβλίο αυτό[…] δεν υπάρχει ούτε ένα γεγονός που να μην είναι φανταστικό, […] δεν υπάρχει ούτε ένα πρόσωπο που να είναι υπαρκτό». Το μυθιστόρημα του Προυστ, όσο στενά κι αν συνδέεται με τη ζωή του δημιουργού του, βρίσκεται αμετάκλητα από την άλλη πλευρά της αυτοβιογραφίας· στο μυθιστόρημα αυτό δεν υπάρχει καμία αυτοβιογραφική πρόθεση· ο Προυστ δεν το έγραψε για να μιλήσει για τη ζωή του, αλλά για να φωτίσει στα μάτια των αναγνωστών τη δική τους ζωή: «… κάθε αναγνώστης, την ώρα που διαβάζει, είναι προπάντων αναγνώστης του εαυτού του. Το κάθε έργο είναι απλώς ένα είδος οπτικού οργάνου το οποίο προσφέρει ο συγγραφέας στον αναγνώστη, για να του επιτρέψει να διακρίνει επάνω του αυτό που ίσως δεν θα είχε δει χωρίς το βιβλίο. Όταν ο αναγνώστης αναγνωρίζει επάνω του αυτό που λέει το βιβλίο, έχουμε την απόδειξη για την αλήθεια του έργου…» Οι φράσεις αυτές δεν προσδιορίζουν απλώς το νόημα του μυθιστορήματος του Προυστ· προσδιορίζουν το νόημα της τέχνης του μυθιστορήματος εν γένει.

.

[απόσπασμα από: Μίλαν Κούντερα, Ο πέπλος, δοκίμιο σε εφτά μέρη, εκδόσεις Εστία, μετ: Γιάννης Η. Χάρης]

.