[Υπάρχει και η Ελλάδα των επιστημονικών επιτευγμάτων του «Δημόκριτου»…
10/03/2023 § Σχολιάστε
Από αριστερά: Μηνάς Παπαδόπουλος, Μαρία Πελεκάνου, Βαρβάρα Μαυροειδή, Ιωάννης Πιρμεττής, Αντώνης Σεγκάνης, Μαρίνα Σαγνού ―via Kathimerini.gr
Αλτσχάιμερ: Η ελπίδα που έρχεται από τον «Δημόκριτο»
Την ελπίδα ότι στο μέλλον θα υπάρχουν θεραπευτικά μέσα για την ορθότερη αντιμετώπιση των ασθενειών του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και οι κακοήθεις όγκοι στον εγκέφαλο, στέλνει ομάδα επιστημόνων του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». «Στόχος μας ανέκαθεν ήταν η δημιουργία νέων διαγνωστικών φαρμάκων του τεχνητίου για διάγνωση σοβαρών ασθενειών», αναφέρει στην «Κ» η δρ Μαρία Πελεκάνου, ερευνήτρια στον Δημόκριτο από το 1993. Επειτα από ερευνητικές προσπάθειες διάρκειας άνω των δεκαπέντε ετών, οι ερευνητές του Ινστιτούτου Βιοεπιστημών και Εφαρμογών, Μ. Πελεκάνου, Μ. Σαγνού και Β. Μαυροειδή, και του Ινστιτούτου Πυρηνικών και Ραδιολογικών Επιστημών και Τεχνολογίας, Ενέργειας και Ασφάλειας, Μ. Παπαδόπουλος, Ι. Πιρμεττής, και Α. Σεγκάνης, κατέληξαν σε σειρά ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων.
Οσον αφορά τη νόσο Αλτσχάιμερ, τη νευροεκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, για την οποία έως σήμερα δεν έχει βρεθεί θεραπεία ούτε έχουν δοθεί επαρκείς απαντήσεις για τις γενεσιουργούς αιτίες της, οι Ελληνες ερευνητές έθεσαν διττό στόχο: αφενός να καταφέρει η νέα ένωση να εισέλθει στον εγκέφαλο, ώστε να προσφέρει μια ακριβή και έγκαιρη απεικόνιση της βλάβης, αφετέρου να συμβάλει με κάποιον τρόπο στη θεραπεία. Η χημική ένωση, την οποία δημιούργησε η ομάδα και χρησιμοποίησε σε εργαστηριακές δοκιμές σε πειραματόζωα, έδειξε ότι επιτυγχάνει τη διέλευση του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, του φυσικού «εμποδίου» που δυσχεραίνει την είσοδο φαρμάκων στον εγκέφαλο. «Το πρώτο καλό νέο είναι ότι η νέα ένωση διαπερνά, σε ποσοστό 8%, τον εν λόγω φραγμό και φθάνει στις αμυλοειδείς πλάκες που χαρακτηρίζουν τη νόσο Αλτσχάιμερ», λέει ο δρ Παπαδόπουλος, «έτσι μπορούμε να έχουμε μια ρεαλιστική απεικόνιση του προβλήματος».
Ωστόσο, οι νέες χημικές ενώσεις έδειξαν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες και για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ. «Σε πειράματα με ποντίκια-μοντέλα για τη νόσο, βρέθηκε ότι υπάρχει μείωση των αμυλοειδών πλακών αλλά και των επιπέδων του β-αμυλοειδούς πεπτιδίου, που είναι το κύριο συστατικό των αμυλοειδών πλακών», εξηγεί η δρ Πελεκάνου. «Τα αποτελέσματα αυτά είναι εντυπωσιακά και εξαιρετικά σπάνια στο πεδίο της νόσου Αλτσχάιμερ».
Εγκεφαλικοί όγκοι
Η μεγάλη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού δημιουργεί προοπτικές για εφαρμογή των νέων χημικών ενώσεων και σε εγκεφαλικούς όγκους. «Οι απεικονιστικές μέθοδοι για τη διάγνωση του καρκίνου είναι πλέον πολύ εξελιγμένες, εξ ου και έχουμε εστιάσει στην αξιοποίηση του φαρμάκου στη θεραπεία». Στο στόχαστρο της ομάδας έχει βρεθεί το γλοιοβλάστωμα, ένας συμπαγής πρωτοπαθής όγκος, ο οποίος αντιμετωπίζεται είτε χειρουργικά είτε με ελάχιστα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα, αλλά και μεταστατικοί όγκοι που προκαλούνται, π.χ., από τον καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών. «Διαπιστώσαμε ότι οι ενώσεις σκοτώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό τα καρκινικά κύτταρα σε σύγκριση με τη χημειοθεραπεία», λέει στην «Κ» η δρ Πελεκάνου. Συγκεκριμένα, η δράση των νέων ενώσεων είναι 10 έως 50 φορές πιο ισχυρή στο γλοιοβλάστωμα και 20-400 φορές στους μεταστατικούς όγκους. «Παράλληλα, η δική μας μέθοδος επεμβαίνει σημαντικά στον κυτταρικό κύκλο και συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής ελεύθερων ριζών», ιδιότητες ευεργετικές στην καταπολέμηση του καρκίνου.
Κατοχύρωση πατέντας
«Οι δοκιμές μας βρίσκονται σε προκλινικό επίπεδο, τα πρώτα μας αποτελέσματα τα έχουμε δημοσιεύσει από το 2019», επισημαίνει ο δρ Παπαδόπουλος. Tαυτόχρονα, η ομάδα έχει κινήσει τις διαδικασίες για την κατοχύρωση πατέντας. Η αίτηση έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρώπη, ενώ βρίσκεται υπό εξέταση στις ΗΠΑ, στην Κίνα και στην Ινδία. «Για να μπορέσουν οι δοκιμές να προχωρήσουν σε κλινικό στάδιο, θα πρέπει να εκδηλώσει ενδιαφέρον κάποιος οργανισμός που διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές και να βρεθεί η σχετική χρηματοδότηση», καταλήγει η δρ Πελεκάνου, «ελπίζουμε να το επιτύχουμε». Η δρ Πελεκάνου ελπίζει ότι τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα οδηγήσουν στη δημιουργία νέων φαρμάκων για το κεντρικό νευρικό σύστημα. [kathimerini.gr]
◉
[Σπάνιος πίνακας του Πίτερ Μπρίγκελ του νεότερου βρέθηκε πίσω από πόρτα σπιτιού στη Γαλλία ·
09/03/2023 § Σχολιάστε
Το έργο είναι μια εκδοχή του «L’Avocat du village» (Ο δικηγόρος του χωριού), ένα προσφιλές θέμα του Μπρίγκελ (Πηγή εικόνας: Wikipedia)
Ένας σπάνιος πίνακας του Πίτερ Μπρίγκελ του νεότερου βρέθηκε κρεμασμένος πίσω από μια πόρτα σπιτιού στη βόρεια Γαλλία. Το εξαιρετικό αυτό έργο τέχνης, ένα από τα μεγαλύτερα του Μπρίγκελ του νεότερου, ανήκε στην ίδια οικογένεια από το 1900.
Με ύψος 112 εκατοστά, πλάτος 184 εκατοστά και αξία ως και 800.000 ευρώ, το σπάνιο έργο είναι μια εκδοχή του «L’ Avocat du village» («Ο δικηγόρος του χωριού»), ένα θέμα που ο Μπρίγκελ είχε αναπαραγάγει 90 φορές. Πιστεύεται ότι ζωγραφίστηκε μεταξύ 1615 και 1617.
Ο Malo de Lussac του οίκου δημοπρασιών Daguerre Val de Loire, που βρήκε τον πίνακα κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης εκτίμησης που ζήτησε η οικογένεια, η οποία επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της, δήλωσε ότι δεν μπορούσε να πιστέψει αυτό που βρήκε.
«Στην οικογένεια τον πίνακα τον λέγανε “ο Μπρίγκελ”, αλλά δεν είχαν ιδέα αν είναι αληθινός. Νόμιζαν ότι ήταν αντίγραφο, τον θεωρούσαν απλά ως ένα διακοσμητικό πίνακα χωρίς ιδιαίτερη αξία», δήλωσε ο De Lussac.
«Όταν τον στείλαμε στη Γερμανία για να εξεταστεί από ειδικός και επιβεβαιώθηκε ότι ήταν του Μπρίγκελ, η οικογένεια κατάλαβε τη σημασία του και ζήτησαν να βγάλουν μια φωτογραφία όλοι μαζί μπροστά από τον πίνακα τον οποίο είχαν στην κατοχή τους τόσα χρόνια. Ήταν αστείο και συγκινητικό».
«Πρόκειται για ένα εκείνα τα μοναδικά ευρήματα που συμβαίνουν μια φορά στην καριέρα σου. Είναι ένας πολύ ασυνήθιστος πίνακας όσον αφορά στο μέγεθος και στο γεγονός ότι βρίσκεται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση», δήλωσε ο De Lussac.
Σύμφωνα με τον Guardian, ο εν λόγω πίνακας θα πωληθεί στον οίκο δημοπρασιών Drouot στο Παρίσι, συνοδευόμενος από πιστοποιητικό γνησιότητας.
Ποιος ήταν ο Πίτερ Μπρίγκελ ο νεότερος
Ο Πίτερ Μπρίγκελ ο νεότερος, γεννήθηκε στις Βρυξέλλες και ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ολλανδού και Φλαμανδού ζωγράφου της Αναγέννησης του 16ου αιώνα Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου. Ο μικρότερος αδελφός του, Γιαν, ήταν επίσης ζωγράφος.
Ο Μπρίγκελ ο νεότερος ζωγράφιζε τοπία, θρησκευτικά θέματα (συμπεριλαμβανομένων διαφόρων απεικονίσεων της κόλασης), σκηνές χωριών και λουλούδια, ενώ αντέγραφε επίσης τα πιο διάσημα έργα του πατέρα του.
Ο πίνακας «Ο δικηγόρος του χωριού» (γνωστός επίσης και ως «Γραφείο του φοροσυλλέκτη» και με διάφορα άλλα ονόματα) είναι μια από τις σπάνιες πρωτότυπες συνθέσεις του και δείχνει μια χαοτική σκηνή με τους χωρικούς να σχηματίζουν ουρά στα γραφεία του δικηγόρου. Πολλοί από αυτούς κρατούν δώρα, όπως αυγά και πουλερικά.
Εκτός από τις υπογεγραμμένες και χρονολογημένες εκδοχές αυτού του πίνακα, υπάρχουν επίσης δεκάδες παρόμοια έργα που δεν έχει επαληθευτεί ότι έχουν φιλοτεχνηθεί από τον Μπρίγκελ ή το εργαστήριό του. Μια αυθεντική εκδοχή του πίνακα που χρονολογείται γύρω στο 1617 κρέμεται στο Λούβρο. [kathimerini.gr]
◉
[Το γελοίο και η πολιτική·
03/03/2023 § Σχολιάστε
B7N52B Who stole the people’s money? ‘Twas him. Thomas Nast cartoon about Tammany Hall corruption, 1871. Hand-colored woodcut
Από την κλασική αρχαιότητα ήδη ο έλεγχος της πολιτικής διά του κωμικού υπήρξε διακριτό στοιχείο της δημοκρατίας. Η ελευθερία να κρίνονται τα πρόσωπα και τα πράγματα της πόλης, να αποκαθηλώνονται οι μεγαλόσχημοι και η εξουσία να έρχεται στα ανθρώπινα μέτρα μέσω της γελοιοποίησης των υπερβολών της χαρακτήρισε την ακμή του αθηναϊκού πολιτεύματος.
Ο Αριστοφάνης ήταν μόνο ο κορυφαίος μιας πλειάδας κωμικών ποιητών (Πολύζηλος, Κράτης, Κρατίνος, Πλάτων ο Κωμικός) που έθεσε τις βάσεις της δυτικής σάτιρας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αριστοτέλης αφιέρωσε το χαμένο δεύτερο βιβλίο της Ποιητικήςτου στην πραγμάτευση της κωμωδίας, ούτε και το γεγονός ότι η λαϊκή παράδοση από την οποία καταγόταν το είδος διαπερνά τα ρωμαϊκά χρόνια και επιζεί σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Απαράγραπτο στοιχείο του καρναβαλιού ήταν η αντιστροφή της ιεραρχίας και το σκώμμα κατά της εξουσίας: τις ημέρες του εορτασμού του ο αστεϊσμός και η γελοιοποίηση αρχών και αρχόντων αποτελούσαν επιβεβλημένες τελετουργίες που εκτόνωναν τη δυσαρέσκεια των υπάλληλων στρωμάτων.
Αυτές οι λειτουργίες κληροδοτούνται και στη σύγχρονη εποχή, παράλληλα όμως η σχέση γελοίου και πολιτικής μοιάζει να μεταβάλλεται. Το γέλιο μπορεί να σαρκάσει τους κρατούντες αλλά μπορεί εξίσου εύκολα να στραφεί κατά των μειοψηφιών, των αδύναμων, των διαφορετικών. Μέρος της προπαγάνδας των ολοκληρωτικών καθεστώτων υπήρξε η απόπειρα γελοιοποίησης των εξωτερικών επικριτών και των εσωτερικών αντιπάλων τους.
Οι εκάστοτε «εκφυλισμένοι» ή «εχθροί του λαού» εκτός από προδότες παρουσιάζονταν και ως καταγέλαστα πρόσωπα. Πολύ πιο πρόσφατα, η διαδεδομένη στη Δύση πόλωση αρνείται τον σεβασμό στην αντίπερα όχθη του πολιτικού σκηνικού αντικαθιστώντας τον με την καρικατούρα. Την ίδια στιγμή η άνοδος του λαϊκισμού φέρνει στο προσκήνιο πολιτικούς που μοιάζουν καρικατούρες οι ίδιοι. Διαχειριζόμενοι με δεξιοτεχνικό τρόπο παρόμοια χαρακτηριστικά, πρόσωπα όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπόρις Τζόνσον όχι μόνο πέτυχαν να πείσουν για την υποτιθέμενη αντισυστημικότητά τους, αλλά κάλυψαν τις αδυναμίες ή τα επικίνδυνα για τον πλουραλισμό στοιχεία του προγράμματός τους.
Στην εποχή των κοινωνικών μέσων, των πάσης φύσεως influencers και του 24ωρου ειδησεογραφικού κύκλου όπου όλα τελικά εκπίπτουν στο τετριμμένο, ένας πολιτικός που ενστερνίζεται το γελοίο εμφανίζεται ακίνδυνος. Παίζοντας το παιχνίδι της υπερβολής με τους 140 χαρακτήρες του Twitter μπορεί να λέει τα πάντα και τα αντίθετά τους, βέβαιος ότι δεν υπάρχει αρνητική δημοσιότητα και η οποιαδήποτε τυχόν ζημιά στη δημοτικότητά του θα εξαλειφθεί εν ριπή οφθαλμού.
Πίσω από την πολιτική του γελοίου ή τη γελοιοποίηση της πολιτικής, ωστόσο, δεν παύουν να υφίστανται συγκεκριμένες απόψεις, διόλου συμβατές με τη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας – και αυτές θα πρέπει να συνηθίσουμε να διακρίνουμε κάτω από το θεατρικό προσωπείο.
*
©Το Βήμα / Νέες Εποχές 14.02.2023
◉
[λέξεις ·
28/02/2023 § Σχολιάστε
«Μίλησα για λέξεις που ξεχώρισαν στην αρχή, όταν τις επινόησαν οι άνθρωποι. Σκέφτηκα ότι η λέξη “κεραυνός” θα έπρεπε να σημαίνει όχι μόνο τον ήχο αλλά και τον θεό. Και μίλησα και για τη “νύχτα”. Όταν μιλάω για τη νύχτα, θυμάμαι αναπόφευκτα –και ευτυχώς για μας, νομίζω- την τελευταία φράση του πρώτου βιβλίου του Finnegan’s Wake, όπου ο Joyce μιλάει για τα “rivering waters of, hitherandthithering waters of. Night!”. Αυτό είναι ένα ακραίο παράδειγμα περίτεχνου ύφους. Αισθανόμαστε ότι ένας τέτοιος στίχος θα μπορούσε να έχει γραφτεί μόνο μετά αιώνες λογοτεχνίας. Νιώθουμε ότι ο στίχος αυτός είναι μια επινόηση, ένα ποίημα –ένα περίπλοκο δίχτυ, όπως έλεγε ο Stevenson. Κι ωστόσο υποψιάζομαι ότι υπήρχε στιγμή όπου η λέξη “νύχτα” ήταν τόσο εντυπωσιακή, τόσο παράξενη και προκαλούσε τόσο δέος όσο και αυτή η όμορφη φράση που σου πιάνει την ανάσα: “rivering waters of, hitherandthithering waters of. Night!”.…»
✳︎
Χόρχε Λούις Μπόρχες, «Η τέχνη του στίχου», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελίδα 113.
photo©Drtikol Frantisek, 1920
[Α’ δημοσίευση 18/10/2009
αγριμολογος 