αγριμολογος

Aldous Huxley with a parrot and Lord Tredegar in the 1930’s

Καλός χαρακτήρ και ικανότης προς εκτέλεσιν του προορισμού του είνε ο σκοπός, εις τον οποίον οφείλει να τείνη πας άνθρωπος αξιοπρεπής και σεβόμενος τον εαυτό του.

(Εκτός των σημείων στίξης, η Ορθογραφία είναι του αρχικού κειμένου)

Εισαγωγή
Η τήρησις των τύπων της αβρότητος, της ευπρέπειας και των καλών τρόπων είνε καθήκον, του οπίου η εκτέλεσις συντελεί εις την μόρφωσιν του χαρακτήρος και δίδει χάριν εις την ζωήν. Δια να επενεργήση όμως εις την ανύψωσιν του ανθρώπου η τήρησις των κανόνων της καλής συμπεριφοράς, δεν πρέπει να εφαρμόζεται μηχανικώς. Τότε μόνον η ευγένεια των τρόπον επιδρά επί του χαρακτήρος και φέρει την αρμονίαν εκείνην μεταξύ των αισθημάτων και των τρόπων, η οπία ανυψώνει ιδίως τας γυναίκας, και ελκύει καθώς το άρωμα τρυφερού άνθους.

Εν συντόμω η τήρησις των κανόνων της ευπρέπειας είνε δι’ όλους απαράβατων καθήκον, είνε απαίτησις της καρδίας, απαίτησις της ανάγκης και μας επιβάλλεται χάριν αυτής της ευτυχίας μας.

A’ – Οι χαιρετισμοί
Άξιοι προσοχής είνε πρό πάντων οι εξής κανόνες:

1. Οι νέοι και υποδεέστεροι οφείλουν πρώτοι να χαιρετίζουν τους πρεσβυτέρους και τους προϊσταμέμους των.
2. Τον χαιρετισμόν μας ετοιμάζομεν από τινα απόστασιν. Είνε απρεπές να χαιρετίζωμεν τον διαβαίνοντα την τελευταία στιγμήν. Προτιμότερον είνε να δείξωμεν εκ των προτέρων, δια του ύφους και της εκφράσεως του προσώπου, ότι ετοιμαζόμεθα να χαιρετίσωμεν.
3. Ο χαιρετισμός γίνεται με ελαφροτέραν ή βαθυτέραν υπόκλισιν, αναλόγως την κοινωνικής θέσεως του χαιρετιζόμενου.
4. Εάν ο χαιρετισμός μας δεν ανταπεδόθη, διότι δεν παρετηρήθη, πρέπει αδιστάκτως να τον επαναλάβωμεν.
5. Έκαστος χαιρετισμός απαιτεί ανάλογον αντιχαιρετισμόν.
6. Κύριοι καπνίζοντες αφαιρούν από το στόμα το σιγάρον, οσάκις πρόκειται να χαιρετίσουν κυρίαν, προ πάντων δε όταν μιλούν προς αυτήν.
7. Εάν από δύο ή περισσοτέρους συμπεριπατούντας είς χαιρετισθεί από τρίτον, ή εάν αυτός χαιρετίσει φιλικώς άλλον, πρέπει και οι σύντροφοί του να επαναλάβουν τον χαιρετισμόν. Η περίπτωσις αυτή αφορά μόνο τους κυρίους, διότι αι κυρίαι δεν χαιρετίζουν κυρίως αγνώστους.
8. Εισερχόμενοι εις δωμάτιον, όπου συναντώμεν παρεκτός των γνωστών προσώπων και άγνωστα, πρέπει να χαιρετίσωμεν πρώτον μεν τους γνωστούς δια χειραψίας, – εάν δια της στάσεως και της εκφράσεώς των προσκληθώμεν, – τους δε αγνώστους με υπόκλισιν.
9. Την χείραν δίδει πρώτος πρός χαιρετισμόν ο ανώτερος ή πρεσβύτερος. Μεταξύ κυρίων και κυριών, ο κύριος περιμένει να τείνει πρώτα την χείραν η κυρία. Το σφίξιμο και το τίναγμα της χειρός επιτρέπονται μόνον μεταξύ συγγενών και στενών φίλων.
10. Παρουσιαζόμενοι εις αγνώστους χρεωστούμεν να χαιρετίσωμεν ένα έκαστον φιλοφρόνως με κατάλληλον υπόκλισιν.
11. Κατά τον χαιρετισμόν, καθώς και κατα τον αποχαιρετισμόν, πρέπει να χαιρετίζωμεν πάντοτε πρώτον τους πρεσβύτερους, προς τους οποίους χρεωστούμεν σεβασμόν οι νεώτεροι.
12. Οι κύριοι αποτείνουν γενικόν χαιρετισμόν οσάκις εισέρχονται εις σιδηροδρομικήν άμαξαν ή κλειστήν άμαξαν ιππποσιδηροδρόμου.
13. Εάν ευρεθώμεν εις την ανάγκην να ανταλλάξωμεν λέξεις τινάς με εντελώς άγνωστον πρόσωπων, δια να λάβωμεν πληροφορίας, ευχαριστούμεν ευγενώς μετά την λειφθείσαν απάντησιν και υποκλινόμενοι απομακρυνόμεθα.

Εντός της οικίας 
1. Πρέπει να προσπαθούμεν βαδίζοντες ή καθήμενοι να έχωμεν πάντοτε στάσιν όσον το δυνατόν κοσμίαν και αφελή. Νωχελής στάσις του σώματος μαρτυρεί αμεριμνησίαν και νωθρότητα, βλάπτει δε την υγείαν. Εν τούτοις πρέπει ν’ αποφεύγωμεν την υπεροπτικήν ανόρθωσιν της κεφαλής.
2. Αι κινήσεις του σώματος άς είνε ελαφραί και φυσικαί. Άς προσέχωμεν προσέτι κατά τον βηματισμόν να μην κινώμεν ασκόπως ολόκληρον το σώμα. Βαδίζοντες στρέφομεν τους πόδας ολίγον προς τα έξω. Πρέπει ν’ αποφεύγωμεν το νωθρόν βάδισμα και να μην ταλαντευώμεθα κροτούντες ή σύροντες επί του εδάφους τους πόδας.
3. Άτοπον είνε να στηρίζωμεν τας χείρας επί πλευρών ή να τας κινούμεν. Αι χειρονομίαι πρέπει να γινωνται με λεπτότητα και ευλυγισίαν και όχι ορμητικοί. Οι δε κύριοι συνομιλούντες προς κυρίας δεν πρέπει να έχουν τας χείρας εις τα θυλάκια.
4. Πρέπει ν’ αναβαίνωμεν την κλίμακα με μέτριον βηματισμόν, χωρίς πηδήματα και θόρυβον. Βιαστική ανάβασις της κλίμακος, ιδίως με ανοικτόν στόμα είνε πράγμα άσχημον, ακόμη δε και επιβλαβές εις την υγείαν. Επίσης άτοπον είνε να σύρωμεν τους πόδας. Τούτο και δυσάρεστον θόρυβον προξενεί και τα υποδήματα προώρως φθείρει.
5. Περιττόν είνε να στηριζώμεθα εις το κιγκλίδωμα της κλίμακος και μάλιστα εφ’ όσον είμεθα νέοι και υγιείς.
6. Κατά την ανάβασιν της κλίμακος αι κυρίαι πρέπει να σηκώνουν το φόρεμα τόσον, ώστε να μην εγγίζη την βαθμίδα. Μαρτυρούν μεγάλην αμέλειαν όσαι, διά ν’ αποφύγουν τον μικρόν αυτόν κόπον, καταστρέφουν προώρως τα ενδύματά των. Το δε χειρότερον είνε όταν το πρωϊ καταβαίνουν ασάρωτον κλίμακα και την σκουπίζουν με τα συρόμενα φορέματά των.
7. Όταν κύριος και κυρία αναβαίνουν κλίμακα, ο κύριος πρέπει να προηγήται.
8. Το άνοιγμα και κλείσιμον των θυρών πρέπει να γίνεται όσον το δυνατόν αθορύβως. Το δυνατόν επενειλλημένον κωδώνισμα ή το πολύ δυνατόν κτύπημα της εξωθύρας είνε κακή συνήθεια.
9. Εισερχόμενοι οφείλομεν να κλείωμεν πάσαν θύραν, την οποίαν ευρήκαμεν κλειστήν, Εάν έκλεισε με κρότον η θύρα από αμέλειάν μας ή από τον άνεμον, πρέπει να ζητήσωμεν συγνώμην. Επίσης πρέπει να κλείωμεν με προσοχήν τας θύρας και κατά την αναχώρησιν.
10. Διερχόμενοι από δωμάτια πρέπει να προσέχωμεν να μην παρασύρωμεν τους τάπητας, ούτε να προσκρούωμεν αδεξίως εις τα θύρας, τα έπιπλα και άλλα αντικείμενα.
11. Καθήμενοι εις ανάκλιντρον πρέπει προσέτι να προσέχωμεν να μην μετακινούμεν τα το προσκεφάλαια και τα σκεπάσματα.

Εκτός της οικίας
1. Πριν ακόμη εξέλθωμεν της οικίας, πρέπει να τακτοποιούμεν καλώς την ενδυμασίαν μας. Είνε απρεπές να φορώμεν καθ’ οδόν τα χειρόκτια, να κομβώνωμεν τα ενδύματα ή να στερεώνωμεν τα υποδήματά μας.
2. Εν καιρώ βροχής ή με ήλιον πρέπει να κρατώμεν με προσοχήν την ομβρέλλαν, ώστε να μη ενοχλή τους άλλους. Ποτέ δεν την κρατούμεν κάτω από την μασχάλην, διότι ημπορούμεν να κτυπήσωμεν κανένα διαβάτη• διά να αποφύγωμεν εις στενόν πεζοδρόμιον την σύγκρουσιν, πρέπει να υψώνωμεν ή να χαμηλώνωμεν κατά τας περιστάσεις την ομβρέλλαν μας.
3. Ας μη παραλείπωμεν να ανασηκώνωμεν τα φορέματά μας, όταν ο δρόμος έχει σκόνην ή λάσπην. Με τον μικρόν αυτόν κόπον όχι μόνον προφυλάττομεν τα ιδικά μας ενδύματα, αλλά και δεν σκονίζομεν αδίκως τους άλλους.
4. Εάν πάθη η ενδυμασία μας βλάβην τινά, πρέπει να εισέλθωμεν ταχέως εις την πρώτην ανοικτήν θύραν ή και να κρούσωμεν κλεισμένην, ζητούντες την άδειαν να εισέλθωμεν και επιδιορθώσωμεν την βλάβην.
5. Συναντώντες εις στενόν πεζοδρόμιον πρεσβύτερα πρόσωπα, παραμερίζομεν δια ν’αφίσωμεν δίοδον.
6. Εάν ενώ βαδίζομεν βραδέως, ακούσωμεν άλλον ερχόμενον όπισθέν μας με βήμα ταχύ, αφίνομεν τόπον δια να περάση.
7. Όταν αιφνιδίως συναντηθούν δύο αντιθέτως ερχόμενοι, παραμερίζουν ο καθείς προς τα δεξιά του προς αποφυγήν αμοιβαίων ασκόπων υποχωρήσεων.
8. Αι νεώτεραι κυρίαι βαδίζουν πάντοτε προς τα αριστερά των πρεσβυτέρων και τότε ανασηκώνουν το φόρεμα των αριστερόθεν.
9. Εάν νεώτερος αναγκασθή τυχαίως να βαδίση προς τα δεξιά πρεσβυτέρου, επιζητεί την πρώτην κατάλληλον περίστασιν δια να επανέλθη προς τα αριστερά.

«Οδηγός της Οικοδεσποίνης» από τις εκδόσεις «Ωφέλιμων Βιβλίων», 1930

Α’ δημοσίευση Στάχτες 19.01.2015

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.