αγριμολογος

❀

Συνηθίζουμε να αναπολούμε το παρελθόν, σαν να αναπολούμε έναν παράδεισο που χάθηκε. Ο άνθρωπος τείνει σχεδόν πάντα να κρατάει μόνο τα αισιόδοξα και να φροντίζει αθέλητα να σβήνει τα δυσάρεστα. Ίσως να πρόκειται για φυσική άμυνα του οργανισμού μας· δηλαδή ζήτημα βιολογικό που επιτρέπει στο είδος μας να επιβιώνει αποτελεσματικότερα καθότι είναι επιστημονικά γνωστό ότι ο ευτυχισμένος άνθρωπο ζει καλύτερα και περισσότερο, απ’ ότι ένας δυστυχής. Σήμερα αναρτώνται στα σόσιαλ μίντια, παλιές φωτογραφίες κυρίως από αστικές περιοχές της πατρίδας μας και από κάτω τα σχόλια φανερώνουν μια γενικότερη αίσθηση νοσταλγίας «αυτών που χάσαμε» ή «αυτό που πλέον δεν υπάρχει» και μια εποχή που μαρτυρά πόσο… απλά κι ωραία κάποτε ζούσαμε κλπ., κλπ.

Βλέπουμε παλιές φωτογραφίες νεοκλασικών οικοδομημάτων, που βεβαίως κακώς γκρεμίστηκαν· και που πλέον δεν υπάρχουν, και ορθώς αναπολούνται, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Τι υπήρχε όμως πίσω και γύρω από το κάποτε όμορφο νεοκλασικό κτίριο, πως ήταν δηλαδή ο υπόλοιπος περιβάλλων χώρος έχει ξεγραφτεί από τη μνήμη μας. Έχουμε ξεχάσει ότι γύρω από το νεοκλασικό οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι, σκονισμένοι που με τη πρώτη βροχή γέμιζαν λάσπες και γίνονταν απροσπέλαστοι, κι όμως, για τον μεροκαματιάρη άνθρωπο, που έπρεπε να πάει στη δουλειά του, γίνονταν, θέλοντας και μη… προσπελάσιμοι.

Βλέπουμε μια πλατεία Ομονοίας της δεκαετίας του 60, με τα συντριβάνια της, τις παλιές της διαφημίσεις, την αραιή κίνηση των οχημάτων· το λαμπερό φως που καλύπτει το όλον και πάρα πολύ σωστά αναπολούμε. Πως όμως ήταν τότε οι κοινωνία; Πως ζούσαν τότε οι άνθρωποι και πως η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου· και πως αυτός έβγαζε τα προς το ζην; Στα ερωτήματα αυτά η όμορφη καρτ-ποστάλ, δεν μπορεί να μας δώσει απαντήσεις.

Η σαγηνευτικές, επιχρωματισμένες καρτ-ποστάλ, δεν μιλούν για το πάνω από ενάμιση εκατομμύριο μεταναστών που γέμιζαν βαπόρια με προορισμό την Αυστραλία, Καναδά, ΗΠΑ, Νότιο Αφρική· ούτε τις στοιβαγμένες ανθρώπινες ψυχές στα τρένα που αναχωρούσαν για Γερμανία και τα ορυχεία του Βελγίου· ούτε βεβαίως για τους ανύπαρκτους δρόμους εκτός του κέντρου του κλεινού άστεως, με τα αγκάθια και τις χρυσόμυγες, με τις παράγκες, τα καρότσια του πλήθους των γυρολόγων, τη γενικευμένη μιζέρια της ανέχειας και της ανεργίας…

Στην τέχνη και τους δημιουργούς της, τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα, μην ακούτε κανέναν που θα σας πει το αντίθετο. Μην ακούτε τους σημερινούς ξερόλες θεωρητικούς, κυρίως κριτικούς και λοιπούς γυρολόγους της λογοτεχνίας και της τέχνης -σήμερα θαμώνες σύγχρονων κρυστάλλινων μεγάρων και γκαλερί των αποσχισθέντων από τους… αποσχισθέντες, τους δημάρχους, τους κοινοτάρχες και τους δημόσιους κρατικούς λειτουργούς ειδήμονες σε θέματα τέχνης και τα λεχθέντα περί παλαιών περιοδικών που κάποτε δήθεν δημιούργησαν ιστορία τέχνης και λογοτεχνίας. Βλέπουμε πρόσωπα που παλιά δεν τα έπαιρνε κανείς στα σοβαρά, με μηδενικό ακροατήριο, τώρα να αποκομίζουν φήμη. Πάντα, σε κάθε εποχή, έτσι ήταν. Δεν πρόκειται για σημάδια μόνο της δικής μας. Κάτι λίγο, οι συσχετισμού και τα δεδομένα μετακινούνται κάπως, αυτό είναι όλο.

Τι είναι λοιπόν αυτό που χάθηκε; Ένας οιωνός. Μια αυταπάτη. Ένα κουβάρι μεμονωμένων αόριστων στοιχείων.

Αυτό χάθηκε.

Ανθρώπινη η αναπόληση και νόμιμη η αμείλικτη πραγματικότητα.

Το καθετί έχει πάντοτε πολλαπλές αναγνώσεις.

❀

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.