[σπαρταρά σα ζωγραφιά σε σκοτεινό μουσείο·
09/12/2025 § Σχολιάστε
Paul Gauguin (1848-1903), Ca. 1885. (Photo by adoc-photos/Corbis via Getty Images)
Γκωγκέν
Ο ζωγράφος Γκωγκέν έχει πεθάνει εδώ και χρόνια
αυτός που για να ζωγραφίσει ένα παλαβό αμαρτωλό στήθος
έπρεπε πρώτα να κοινωνήσει μια κοινωνία φωτιάς
είχε ένα μικρό διάολο που του καθάριζε τα πινέλα
και μια ανήλικη χαβανέζα που του χρησίμευε για παλέτα
άνοιξε με κλωτσιά την πόρτα της Ιστορίας κι ανέβηκε
σ΄ένα βάθρο από φιάλες μορφίνης
αν και παλιότερα ήταν χρηματιστής
μα κείνο που θέλω να ρωτήσω είναι αν ο μποέμ αυτός
με τα πυρά μαλλιά γαβγίζει καμιά φορά
μέσα στα όμορφα τρυπς των οργισμένων ή
στη συνείδηση της εποχής μου σπαρταρά
σα ζωγραφιά σε σκοτεινό μουσείο.
✳︎
[Από Τα ποιήματα του Λευτέρη Πούλιου, Επιλογή 1969-1978, εκδόσεις Κέδρος, 1982
◉
[Ρωσία: η σκληρή πραγματικότητα του εθνικού φαντασιακού στοιχείου·
07/12/2025 § Σχολιάστε
(Κ.Καστοριάδης, Μπροστά στον πόλεμο,μετ. Ζωή Χριστοφίδου Καστοριάδη, εκδ. Imago, σελ.31).
«Η Ρωσία είναι αφιερωμένη στην παρασκευή του πολέμου γιατί δεν ξέρει και δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο»(ό.π.σελ. 256).
«Μέσα στα ερείπια της ιδεολογίας, μπροστά σε μια οικονομική και κοινωνική κατάσταση, απολιθωμένη και αφόρητη, ο εθνικισμός, ο μύθος (μάλλον η μυθοποιημένη πραγματικότητα) της ρώσικης αυτοκρατορίας ξαναγίνονται οι μόνες διαθέσιμες φαντασιακές σημασίες που μπορούν να δώσουν ένα ομοίωμα νοήματος στην ύπαρξη των ατόμων για όσο διάστημα τα άτομα αυτά δέχονται την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Τους παρέχουν ταυτόχρονα συνταυτιστικές αναφορές, πόλους αξιολόγησης, κίνητρα μιας δράσης που εγγράφει το παρόν σε μια ιστορική συνέχεια που το ξεπερνά (και ως εκ τούτου σβήνει ή μειώνει την σημασία των αρνητικών του χαρακτηριστικών.) Πέρα από τη ρώσικη περίπτωση – και όπως αποδεικνύεται από τον σχεδόν άτρωτο χαρακτήρα της παντού στον κόσμο –ξαναβρίσκει κανείς εδώ την σκληρή πραγματικότητα του εθνικού φαντασιακού στοιχείου, που ο μαρξισμός, τόσο επιφανειακά, θέλησε να εξαλείψει»(ό.π.σελ.306,307)
*
[Κ.Καστοριάδης, Μπροστά στον πόλεμο, μετ. Ζωή Χριστοφίδου Καστοριάδη, εκδ. Imago
[από spyros.koutroulis >>>
◉
[η αντίφαση ως λογική διαδικασία·
06/12/2025 § Σχολιάστε
2. Cogito
‘στορίες
Ντεκάρτ: «Όλα υπό διερεύνηση-αμφιβάλλω για όλα» -και έρχεται τώρα –τι τώρα, εδώ και πολλούς αιώνες η τέχνη, εισαγάγωντας την αντίφαση ως λογική διαδικασία, διεκδικώντας το αποκλειστικό προνόμιο της αντινομίας προς όφελος του πολιτισμού και· εν μέσω της δυναμικής του παρόντος, θεμελιώνει τον δικό Της αποκλειστικά κόσμο, δηλαδή έναν κόσμο άλλον από αυτόν που εντάσσεται στην κριτική επιστήμη της ιστορίας· μας εισαγάγει σε ένα πνεύμα/κόσμο που θέτει -έχοντας συνείδηση της ικανότητάς Της- συνεχώς ερωτήματα, αφήνοντας μας· μια διφορούμενη εκκρεμότητα σε απαντήσεις, και οριστικές λύσεις. Αυτό συμβαίνει, όπως γνωρίζετε, με τον «Οδυσσέα», αλλά, και ως γνωστόν, στην «Αναζήτηση του χαμένου χρόνου», διότι τέχνη ήταν και είναι πάντα αναζήτηση, με ή χωρίς πυξίδα. Cogito λοιπόν.
Όσο περισσότερο οι εκφρασμένες σκέψεις είναι άγνωστες μεταξύ τους, όσο περισσότερο έχουν κρατηθεί χωριστά, τόσο πιο οικεία είναι η γραπτή τους σχέση. Η τυχόν ευτυχής σύζευξή τους, ισούται με την ισχύ τους. Αυτή τους η… ανομοιογένειά ορισμένες φορές αποδεικνύεται πλέον του δέοντος εκθαμβωτική. Εκπλήσσει και μαγεύει.
Ας πάρουμε τον συμπαθή μανάβη της γειτονιάς μου. Τις προάλλες αναποδογύρισε τη σακούλα την οποία μόλις είχε γεμίσει η αφεντιά μου από μήλα και· προς μεγάλη μου έκπληξη, αντί για μήλα, τα οποία ε γ ώ ο ίδιος επαναλαμβάνω είχα γεμίσει τη χάρτινη σακούλα, εντούτοις με το αναποδογύρισμά της· αντί των μήλων, ο πάγκος γέμισε από δεκάδες χρωματιστά μολύβια. Έμεινα άφωνος. Προσπάθησε να μου δικαιολογήσει το «συμβάν», λέγοντάς μου ότι χτες δεν είχε προλάβει να ολοκληρώσει το ζωγραφικό του έργο διότι, λόγω κάποιων ιδιαίτερων περιστάσεων, υποχρεώθηκε να μείνει αρκετές ώρες ανάσκελα, γυμνός κι ακίνητος στον καναπέ, κρατώντας στον δεξί του χέρι ένα κόκκινο τριαντάφυλλο.
Δεν ξέρω εάν εσάς, σας εκπλήσσει η προαναφερόμενη, το λιγότερο αλλόκοτη εμπειρία μου με τον μανάβη-ταχυδακτυλουργό. Εάν επιπλέον έχετε την νοσηρή άποψη ότι αυτά που αραδιάζω εδώ ως σκέψεις, φαίνονται παραλόγως άστοχα ή άσχετα με την τρέχουσα κοινή λογική, τότε ως απάντηση, υποχρεούμαι να απελευθερώσω εδώ μιαν άποψη του Καμύ βγαλμένη από την «Πτώση», αραδιάζοντάς την και εγώ με τη σειρά μου στον δικό σας, προσωπικό πάγκο:
«[…] Εγώ δεν ήμουν φτιαγμένος από τόσο καλό υλικό ώστε να συγχωρώ τις προσβολές, αλλά πάντως τις ξεχνούσα στο τέλος. Και κάποιοι άνθρωποι που περίμεναν ότι θα τους μισούσα, έβλεπαν έκπληκτοι να τους χαιρετώ στο δρόμο μ’ ένα πλατύ χαμόγελο. Ανάλογα τότε με τον χαρακτήρα τους, θαύμαζαν τη μεγαλοψυχία μου ή σχολίαζαν με οίκτο τη δουλοπρέπειά μου, δίχως να σκέπτονται ότι ο λόγος ήταν πολύ πιο απλός: είχα ξεχάσει ακόμη και τ’ όνομά τους.»
Σημειώστε το.
*
Α’ δημοσίευση 07/10/2015
[η φωτογραφία «Druivenfeest (γιορτή σταφυλιού), Hoeilaart 2013» είναι του αγριμολόγου.
[‘στορίες]
αγριμολογος 