αγριμολογος

Norberto Bobbio (1909-2004)

[…] Ο άνθρωπος δεν μπορεί να μη χρησιμοποιεί τη λογική, όμως η λογική από μόνη της δεν αρκεί. Ο οπαδός της λογικής γνωρίζει τα όριά του και δεν μπορεί να προχωρήσει παραπέρα. Προσπαθεί απλώς να διακρίνει έναν κόσμο στον οποίο ο άνθρωπος, που έχει ωριμάσει τόσο ώστε να κρίνει το καλό και το κακό μόνο με τις δικές του δυνάμεις (ώριμος με την έννοια του δοκιμίου του Καντ περί Διαφωτισμού), δε χρειάζεται -για να ξέρει αυτό που πρέπει να κάνει αποτελεσματικά- άλλο μάθημα πέρα από εκείνο που μπορεί να αντλήσει από τη λογική και την εμπειρία.

Δε θα ήταν όμως άνθρωπος της λογικής, αν δεν αμφισβητούσε τη δημιουργία του κόσμου αυτού που, εκτός των άλλων, στη δική μας εποχή του σιδήρου και της φωτιάς τού φαντάζει πιο μακρινή από ποτέ. Δε θα ήταν άνθρωπος της λογικής, αν ήταν τόσο σίγουρος για τον εαυτό του, τόσο αλαζόνας και αναίσχυντος ώστε να προαναγγέλλει μεγαλόφωνα έναν κόσμο όπου, για να επαναλάβουμε τα λόγια του πιο απελπισμένου ποιητή της ιστορίας μας, «και δικαιοσύνη κι ευσπλαχνία άλλες ρίζες / θα ‘χουν λοιπόν κι όχι θαυμάσια παραμύθια» (*)…

(*)του Τζάκομο Λεοπάρντι, «La ginestra – Το σπαρτό»

[Νομπέρτο Μπόμπιο, από το Εγκώμιο της Πραότητας, μτφρ Ηλιοφώτιστη Παπαστεφάνου, εκδόσεις Πατάκη 2007]

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.