αγριμολογος

Ο Σαλής ήταν μια από τις γνωστότερες φυσιογνωμίες της πόλης των Χανίων τον περασμένο αιώνα. Ήταν απόγονος μαύρων εργατών ή χαλικούτηδων από την εποχή της Αιγυπτιοκρατίας στην Κρήτη, καταγόμενος από το Σουδάν ο οποίος δε θέλησε να εγκαταλείψει τα Χανιά κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922 και έτσι παρέμεινε στην πόλη, όπου έγινε ευρέως γνωστός για την εργατικότητα, την εγκαρδιότητα και την καλοψυχία του.

Υπήρξε ένας αγαθός γίγαντας πολύ αγαπητός στους Χανιώτες. Ζούσε σε ένα μικρό σπίτι με την αδελφή του. Κάποια στιγμή έκαναν απέλαση σε πολλούς ξένους από τα Χανιά Ανάμεσα τους και ο Σαλής, ο οποίος όταν ανοίχτηκε το καράβι βαθιά έπεσε στη θάλασσα κ κολυμπώντας γύρισε

«Αυτή είναι η πατρίδα μου» έλεγε. Και τελικά παρέμεινε για πάντα στα Χανιά.

Στα χρόνια της μεγάλης φτώχειας έκανε μια πράξη που τίμησε την ανθρωπιά, που έμεινε στην καρδιά του κόσμου. Αγόραζε, με τα λίγα χρήματα που έβγαζε, τρόφιμα (ρύζι, μακαρόνια, ζάχαρη) και τα έδινε σε έναν νεαρό φίλο του με ποδήλατο.

«Πήγαινε σε εκείνο το σπίτι, άφησε στην πόρτα αυτήν την τσάντα και πρόσεξε να μη σε δουν» έλεγε στο μικρό αγόρι, δίνοντας του το σχετικό πουρμπουάρ. Γιατί έτσι προστάτευε την αξιοπρέπεια εκείνου που είχε την ανάγκη.

Το πρωί, η κάθε φτωχή γυναίκα έβρισκε στην πόρτα της έναν θησαυρό. Αυτό συνεχίστηκε για πολλά χρόνια, κανένας δεν ήξερε ποιος είναι ο ευεργέτης.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, γύρω στο 1967, κέρδισε τον πρώτο αριθμό του λαχείου. Μοίρασε τα χρήματα σε δύο ορφανά κορίτσια, σαν προίκα για να παντρευτούν.

Πέθανε στις 29 Φεβρουαρίου 1967 στο δωμάτιό του επί της οδού Θεοτοκοπούλου την ώρα που κοιμόταν και τον βρήκαν δυο μέρες μετά.

Η Εκκλησία είχε ένα πρόβλημα. Επειδή ήταν μουσουλμάνος, δεν μπορούσαν να τον κηδέψουν σε χριστιανικό νεκροταφείο. Τότε οι Χανιώτες ξεσηκώθηκαν -προς τιμήν τους- και τον κήδεψαν δημοσία δαπάνη στο Κοιμητήριο του Αγίου Λουκά (εκεί βρίσκεται ακόμα ο τάφος του). Οι στίχοι του φίλου του Γιώργου Γεωρβασάκη γράφτηκαν στη μαρμάρινη πλάκα:

«Ας ήσουν μαύρος
Ας μην ήσουν χριστιανός
Ας ήταν μαύρη η μορφή σου
Μα απ’ το χιόνι πιο λευκή ήταν η ψυχή σου».

Τα παιδιά τον αγαπούσαν γιατί τα υπολόγιζε και τους έδινε σοκολάτες και καραμέλες. Εκείνο το βράδυ έκλεψαν ένα ποδήλατο και το έβαλαν στον τάφο του, «για να πηγαίνει βόλτες» είπαν οι μικροί του φίλοι. [από τον φίλο Θοδωρή Καλούδη]

Τιμή στον μαύρο βαρκάρη: Οδός Σαλή Χελιδωνάκη
Τοποθετήθηκε η πινακίδα και πλέον και επίσημα η 1η πάροδος της οδού Θεοτοκοπούλου θα λέγεται Σαλή Χελιδωνάκη.

Ο Σαλής ζούσε σε αυτή την περιοχή της παλιάς πόλης, σε ένα ακίνητο που βλέπει το λιμάνι, κάτω από την καφετέρια “Tαράτσα”.

Η αρχική γνωμοδότηση έγινε από το συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας Χανίων (15/2013) και σύντομα μετά ακολούθησε η 4012/2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων που οριστικοποίηση την ονομασία της οδού σε Σαλή Χελιδωνάκη. [iscreta.gr]

◉

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.