αγριμολογος

Ξυλογραφία του 1493 με την ιστορία του Σίμωνα του Τρέντου (1472-1475), ενός Ιταλού παιδιού του οποίου ο θάνατος αποδόθηκε στους ηγέτες της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, δηλαδή στους Εβραίους. πηγή: Antisemitic myths

Όταν βλέπω Εβραίους ή Ισραηλινούς, η σκέψη μου πηγαίνει όχι σε μια εθνικότητα ή σε ένα κράτος, αλλά σε μια ιστορία καταδίωξης. Αναρωτιέμαι από πόσες περιπέτειες, από πόσα ανθρωποκυνηγητά, από πόσα υπόγεια καταφύγια, πόσες εξορίες και σιωπές θα πέρασαν οι πρόγονοί τους για δύο χιλιάδες χρόνια; Η ίδια παρουσία τους καθαυτή αποτελεί μαρτυρία επιβίωσης. Κουβαλάει, ακόμη κι αν δεν το θέλει, τη μνήμη κάθε διωγμένου ανθρώπου.

Ο αντισημιτισμός δεν είναι μια «ιδέα» ή μια απλή προκατάληψη· είναι η πιο επίμονη μορφή πολιτισμικής ασθένειας της Ευρώπης. Από τα μεσαιωνικά πογκρόμ της Γερμανίας και της Πολωνίας μέχρι την Ισπανική Ιερά Εξέταση και τις διώξεις του 1492, από τη Βιέννη έως τη Βοημία των μισαλλόδοξων χριστιανών ηγεμόνων, η εβραϊκή ταυτότητα βρέθηκε υπό το βλέμμα της καχυποψίας. Ο Εβραίος δεν ήταν ποτέ απλώς ένας γείτονας ή ένας έμπορος· ήταν ο «άλλος» που λειτουργούσε ως καθρέφτης των φόβων και των ενοχών της Ευρώπης.

Η Ιστορία της Ευρώπης είναι η Ιστορία του διωγμού των Εβραίων. Και κάθε φορά που οι κοινωνίες βυθίζονταν στην κρίση, το φάντασμα του «εβραίου πρωταίτιου» επανερχόταν… Το αίμα του Άβελ αναμιγνυόταν με τις στάχτες του Άουσβιτς και το κίτρινο άστρο του Δαβίδ έγινε η τελική σφραγίδα ενός μίσους που είχε γεννηθεί αιώνες πριν. Ο αντισημιτισμός δεν είναι λοιπόν απλώς ένα ιστορικό παρελθόν: είναι μια διαρκής δοκιμασία της αντοχής της ηθικής του ανθρώπου.

Κι όμως, η ύπαρξη του Ισραήλ αποτελεί ένα είδος απάντησης σε αυτήν την ιστορική τραγωδία: την επιμονή ενός λαού να σταθεί όρθιος μέσα στον χρόνο. Πίσω από κάθε ισραηλινό διαβατήριο κρύβεται η ανάμνηση των καραβιών που δεν έγιναν δεκτά σε κανένα λιμάνι το 1939· πίσω από κάθε εβραϊκό οικογενειακό όνομα, ένας τόπος εξορίας, μια βίαιη έξοδος, ένας χαμένος στις διώξεις συγγενής ή πρόγονος.

Ο αντισημιτισμός, στην ουσία του, δεν είναι μίσος για τους Εβραίους· είναι μίσος για την ανθρώπινη συνείδηση που δεν ξεχνά. Ο Εβραίος, με την επιμονή του να θυμάται και να επιβιώνει, υπενθυμίζει στους λαούς της Ευρώπης αυτό που εκείνοι θα ήθελαν να ξεχάσουν: ότι η πρόοδος της Δύσης θεμελιώθηκε πολλές φορές πάνω στη στάχτη των θυμάτων της.

Κι έτσι, όταν βλέπω έναν Εβραίο, δεν βλέπω απλώς έναν άνθρωπο. Βλέπω ένα αρχαίο βλέμμα που διέσχισε τους αιώνες, κουβαλώντας μέσα του τη μνήμη του κακού που τον καταδίωκε και το πείσμα της θέλησής του για ζωή.

Και τότε σκέφτομαι πως όσο υπάρχουν άνθρωποι που θυμούνται, η Ιστορία έχει ακόμη ελπίδα να μην επαναληφθεί ως φάρσα.

✳︎

της φίλης Gisele Yashar >>>

◉

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.